[zaloguj się]

PRZYJECHAĆ (1339) vb pf

przyjechać (891), przyjachać, przyjachaci (314), przyjechać a. przyjachać (134); przyjechać OpecŻyw (4), OpecŻywSandR, HistJóz (10), MetrKor (6), FalZioł, BielŻyw, March2, MiechGlab (16), RejJóz (7), RejKup, HistAl (27), Diar, GliczKsiąż (2), RejWiz (4), UstPraw (6), LeszczRzecz, RejFig (8), RejZwierz (6), BibRadz (16), OrzRozm (3), Mącz (11), Prot, SarnUzn, GórnDworz (20), RejPos (6), BielSat (2), RejZwierc (31), KochMon, HistHel, BudNT, StryjWjaz (4), ModrzBaz (2), KochOdpr, NiemObr (2), KochFr (2), BielSjem (2), KochPieś, BielRozm (2), ZawJeft (2), Phil (2), GórnTroas, KochAp (2), PaxLiz, KlonFlis (3), PudłDydo (4); przyjachać ComCrac, LibMal (39), MurzHist (3), MurzNT (2), MurzOrt (2), KromRozm III, Leop (25), MycPrz, ZapKościer (3), PaprUp (3), KołakCath, KlonKr, KmitaSpit; przyjechać : przyjachać ZapWar (8:2), LibLeg (18:41), BierEz (4:3), KrowObr (7:2), BielKron (512:15), OrzQuin (1:1), SienLek (1:1), HistRzym (3:29), BiałKat (1:1), BielSpr (1:6), BudBib (2:5), SkarJedn (8:14), Oczko (1:2), SkarŻyw (5:31), StryjKron (20:27), WerGośc (1:1), PudłFr (1:1), GórnRozm (2:3), ActReg (21:23), GostGosp (1:2), LatHar (1:1), WujNT (5:11), SarnStat (32:4), SkarKaz (1:2), CiekPotr (6:3). [Za postaci wątpliwe uznano formy fut i imp oraz praet przyjał(-), przyjeli z tekstów, w których nie ma zaświadczonej pewnej odmianki lub występują obie pewne odmianki. Formy fut, imp i przyjał- z tekstów, gdzie występuje jedna odmianka pewna, zostały pod nią podciągnięte.]

W formach praet i con: przyjechał(-), przyjechali(-) (876), przyjał(-), przyjeli (39); przyjał(-), przyjeli ForCnR (3), ReszList; przyjechał(-), przyjechali : przyjał(-), przyjeli ZapWar (8:13), BierEz (6:1), OpecŻyw (2:1), MiechGlab (10:1), LibLeg (38:4), BielKron (421:10), HistRzym (25:4), ZapKościer (1:1); w part praet act: przyjechawszy (200), przyjawszy (1) ForCnR.

e oraz oba a jasne (w tym w drugim a 1 r. błędne znakowanie); imp z tekstów nieoznaczających é.

Fleksja
inf przyjechać, przyjachaci
praet
sg pl
1 m przyjechåłem, -em, -m przyjechåł, -m przyjåł, ja przyjåł m pers przyjechalismy, -esmy, -smy przyjechali, -chmy przyjechali, my przyjechali, -śmy przyjeli
f -m przyjachała m an
2 m przyjechåłeś, -eś, -ś przyjechåł, -ś przyjåł m pers -ście, -eście przyjechali
3 m przyjechåł, przyjåł, jest przyjechåł m pers przyjechali, przyjeli, są przyjachali
f przyjechała, przyjała m an
n przyjechało subst przyjechały
plusq
sg pl
1 m m pers -chmy byli przyjechali
2 m -ś był przyjechåł m pers
3 m był przyjechåł, był przyjåł, przyjechåł był m pers byli przyjechali
f była przyjechała, przyjechała była m an
n było przyjechało subst były przyjechały
imperativus
sg pl
2 przyj(e)dź, przyj(e)dz, przyj(e)dź, przyj(e)dz przyj(e)dźcie, przyj(e)dzcie
3 niech, niechåj przyjedzie, przyj(e)dź niech, niechåjże przyjadą
conditionalis
sg pl
1 m bych przyjechåł, bym przyjechåł m pers bychmy przyjechali, bysmy przyjechali
2 m byś przyjechåł, by ty przyjachåł, bodaj przyjechåł m pers
3 m by przyjechåł, by przyjåł m pers przyjechaliby, by przyjechali
f by przyjechała m an
n by przyjechało subst
con praet
sg pl
1 m bych był przyjechåł m pers bychmy byli przyjechali
3 m by był przyjechåł m pers by byli przyjachali
impersonalis
praet przyjechåno
participia
part praet act przyjechåwszy, przyjåwszy

inf przyjechać (78), przyjachaci (2); -ć : -ci LibLeg (5:2; 7/67v, 9/51v).fut 1 sg przyjadę (7).2 sg przyjedziesz (14).3 sg przyjedzie (80).1 pl przyjedziemy (5), przyjedziem (3); -emy BielSjem, SarnStat (3); -em LibLeg, BielKron; -emy : -em UstPraw (1:1).3 pl przyjadą (20) [w tym zapis: -a (1)].praet 1 sg m przyjechåłem, -em, -m przyjechåł, -m przyjåł (39), ja przyjåł (1); -m przyjechåł, -m przyjåł : ja przyjåł ZapWar (11:1). f -m przyjachała (1).2 sg m przyjechåłeś, -eś, -ś przyjechåł, -ś przyjåł (9).3 sg m przyjechåł, przyjåł (452), jest przyjechåł (3); przyjechåł : jest przyjechåł MetrKor (1:1), LibMal (21:2). f przyjechała, przyjała (26). n przyjechało (10).1 pl m pers przyjechalismy, -esmy, -smy przyjechali (22), -chmy przyjechali (3) HistJóz (2), RejJóz, my przyjechali (1), [-śmy przyjeli]; -smy przyjechali : my przyjechali LibLeg (3:1); -smy (17), -śmy (1) SkarŻyw, -(s)my (4).2 pl m pers -ście, -eście przyjechali (3).3 pl m pers przyjechali, przyjeli (187), są przyjachali (2); przyjachali : są przyjachali LibMal (2:2). subst przyjechały (3).plusq 2 sg m -ś był przyjechåł (1).3 sg m był przyjechåł, był przyjåł (24), przyjechåł był (11); był przyjechåł MiechGlab, HistAl, GliczKsiąż, KrowObr, HistRzym, RejPos, KochMon, CiekPotr; przyjechåł był BibRadz, StryjKron, WujNT (2), SarnStat; był przyjechåł : przyjechåł był LibLeg (3:1), LibMal (2:1), BielKron (10:3), ActReg (1:1). f była przyjechała (3), przyjechała była (1); była przyjechała GliczKsiąż; była przyjechała : przyjechała była BielKron (2:1). n było przyjechało (1).1 pl m pers -chmy byli przyjechali (1).3 pl m pers byli przyjechali (6). subst były przyjechały (1).imp 2 sg przyj(e)dź (4), przyj(e)dz (1) SkarŻyw, przyj(e)dź a. przyj(e)dz (1).3 sg niech, niechåj przyjedzie (4), przyj(e)dź (1) BielKron 207.2 pl przyj(e)dźcie a. przyj(e)dzcie (2).3 pl niech, niechåjże przyjadą (2).con 1 sg m bych przyjechåł (5) LibLeg (2), BielKron, SkarJedn, PudłFr, bym przyjechåł (1) KrowObr.2 sg m byś przyjechåł (1) RejZwierc, by ty przyjachåł (1) LibLeg 11/41, bodaj przyjechåł (1) KochFr.3 sg m by przyjechåł, by przyjåł (61). f by przyjechała (1). n by przyjechało (1).1 pl m pers bychmy przyjechali (1) RejJóz, bysmy przyjechali (1) UstPraw.3 pl m pers przyjechaliby, by przyjechali (22).con praet 1 sg m bych był przyjechåł (2).3 sg m by był przyjechåł (2).1 pl m pers bychmy byli przyjechali (1).3 pl m pers by byli przyjachali (2).impers praet przyjechåno (1).part praet act przyjechåwszy, przyjåwszy (200); -åwszy (155), -awszy (5), -(a)wszy (40); -awszy OpecŻyw; -åwszy : -awszy BielKron (78:2), HistRzym (4:1), BielSpr (1:1).

stp: przyjechać, przyjachać, Cn: przyjachać, Linde bez cytatu: przyjechać, przyjachać.

Przybyć gdzieś jakimś środkiem lokomocji (lądowym lub wodnym); venire Miech, HistAl, PolAnt, Vulg, Mącz, Modrz, JanStat, Cn; advenire Miech, PolAnt, Cn; pervenire Miech, HistAl; accedere Miech, JanStat; descendere Vulg, PolAnt; ingredi Vulg, JanStat; intrare, supervenire, transire Miech; ascendere, navigare PolAnt; attingere, se conferre Mącz; subintrare JanStat (1337): ZapWar 1508 nr 2047, 1512 nr 2102, 2103, 2104, 2141 (8); BierEz A4, Fv, G2; Przyiechawſſy [trzej królowie] wdom weſſli dzieciątku chwálę dali OpecŻyw 21; HistJóz E [2 r.]; MiechGlab 19, 31, 54; A ktho by pyervey przyal then drugiego czekal. LibLeg 7/36; A tak zdalobi sye nam yeſly bi wczas yeſcze thi przyachal a yey m⟨iłość⟩ sye yeſzcze niervſzila zebi y⟨ej⟩ m⟨iłość⟩ od nas napomyonal abi [...] LibLeg 11/41, 7/97v, 98 [2 r.], 9/49v, 10/68, 11/10 (16); O Wernarze zeſnal thak yako pyrwy iſch bil yachal do Cola aby Zydy byl zwiodl, iſſ bi byly przyachaly i ſzukno oth nych othkupily. LibMal 1543/70, 1543/68, 74, 1548/144v, 1551/166 [2 r.]; HistAl B3v, B7; MurzNT Matth 21/40; Diar 19; BielKom nlb 6; RejWiz 72; Leop Gen 47/1, Iudic 5/19, 2.Esdr 6/7, 1.Mach 8/19; RejFig Bb3; BibRadz Num 22/36, 3.Esdr 6/20; Gdy przyiecháłá [królowa Saba]/ miáłá z nim [królem Salomonem] rozmowę o wielkich rzecżach BielKron 78; Ceſarz potym dał im odpowieć [!] piſáną iáko prośili/ iż on wie wſzytko co ſie tám działo niżli oni przyiácháli BielKron 207; Mieſzcżánie záſię Krákowſcy [...] poſłáli tháiemnie do Henryká Probuſá kſiążęćiá Wrocſłáwſkiego proſząc y obiecuiąc mu ieſli przyiedzie Monárchią Polſką obdzierżeć. BielKron 366v, 10v, 28, 42, 56, 57 (93); Captus splendore nominis tui, huc me contuli, przywiedziony wielką sławą twoyą prziyechałem. Mącz 35a, 44c, 225a, 254a, 378a, 492a; Prot B2; GórnDworz S4v, S6, Ee; rozeſzłá ſie sławá po wſzyſtkim mieśćie/ że lekarz bárzo doświádcżony przyiáchał HistRzym 64, 13v [2 r.], 14, 24, 33, 59, 105v; RejPos 19; BielSat D2v; thedy mu rzekł [filozof słudze, który przyniósł mu wieść o śmierci syna]: A cżemużeś ſie záſępił? wiedziałciem ia tę nowinę dawno ieſzcżeś ty był nie przyiechał. RejZwierc 153v, 31 [2 r.], 32, 274v; BielSpr 37v; BudBib 4.Reg 8/29, 3.Esdr 6/20; Pokilku dni lepak przyiechawſzy Feliks z Druzillą żoną ſwą/ [...] poſłał po Páwłá/ y ſłuchał go o wierze w Chriſtuſa. BudNT Act 24/24; ModrzBaz 93v; SkarJedn 127, 302, 336; Oczko 27; SkarŻyw 89, 184, 187, 226, [237], 390, 487; StryjKron 677, 682; KochFr 34; WerGośc 242; WerKaz 305; BielRozm 27; GórnRozm Av [2 r.]; Krolowa przyiechała y zKrolewną przeciwko ktorey wyiechał Krol ze wszytkiemi Pany ActReg 82, 49 [2 r.], 53 [2 r.], 72, 74, 82 (14); Kmiećie źimie ná robotę do dniá wychodźić máią: á Vrzędnik y Włodarz ma tego doyźrzeć: ktory pośledzey przyiedźie/ ſkaráć GostGosp 44, 10, 12, 24 [2 r.], 44, 130; trzebá/ ábyś wáſzá kró: M. obmyślawáć tákże raczył/ iákobyś [...] wſzyſtką mocą ſwoią temu Turczynowi/ gdy przyiedźie/ odeprzéć mógł OrzJan 78; LatHar 494; WujNT Matth 2/8, s. 8, Act 24/22, 24; áby tylekroć ilekroć ſądy miáły bydź/ namniéy Piſarz Ziemſki [...] (ieſliby inni Vrzędnicy nie mogli przyiecháć) z kśięgámi ſądownémi ſtáwił ſie v ſądu SarnStat 745, 117, 493, 779, 840, 846 (12); KlonFlis D3v; Naprzod kiedy [Eneasz] przyiechał/ wnet [Dydona] pytáć kazáłá/ Coby zá gość przypłynął áby też wiedziáłá. PudłDydo A3; [ListyPol 1548/472; gdÿ przÿÿelÿ trzeÿ krolowie ſſą chwalÿli boga TekstyPol 36/136].

przyjechać dla czego [= w jakim celu] (9): mvſyelyſmi powtore [...] lyſth pyſſacz opowyadayacz yz ſnych zadni Z oczakowa knam nyeprzyechal dla odbyeranya tich rzeczi ych pobranich LibLeg 11/107; ktore [św. Orszula i Kordula] były przyiecháły z Brytánniey y z Angliey do Rzymá dla okrzcżenia. BielKron 151v, 167v; StryjKron 195; SarnStat 1100, 1112. Cf Ze zdaniem; »z daleka przyjechać«.

przyjechać do kogo (199): przyiedz do mnie á nieomieſſkawai HistJóz D4v, E, E2; MetrKor 46/47; MiechGlab 3; Dzisz zaſye przislal do mnie Czeſſarz Tvreczky pod prziſyega abich doniego przyachal, ya yako slvga przyachalem do yego Czes. m. y przinioſlem glowę ſwoye pod nogy yego. LibLeg 10/62, 7/10v, 34, 8/25v, 10/57 [2 r.], 11/31 (29); LibMal 1543/68v, 72 [2 r.], 1544/79v, 89v, 1548/146v; LudWieś A3; RejJóz P7; HistAl H8v, I; MurzHist N2; GliczKsiąż C4; Y był rad Ezechiaſz gdy do niego przyiácháli [Laetatus est autem in adventu eorum] Leop 4.Reg 20/13, Gen 46/31, 3.Reg 22/2, 4.Reg 20/14; RejFig Aa4 [2 r.]; BibRadz Gen 46/31, 47/1, 5; poſłáłá k niemu [Cyrusowi] krolowa [Tomirys] s tym poſelſtwem: Kiedyś táki nieſpokoyny/ tedy álbo ty do mnie przyiedź/ álbo ia do twego kroleſtwá/ pokuśiwá ſzcżęſcia. BielKron 112v; ktorzy [posłowie protestanccy] przyiecháwſzy do Ceſárzá do Plácenciey dnia 12 mieſiącá Wrześniá wſzytkę ſprawę porząd powiedzieli BielKron 206v; á iáko do nas chceſz przyiecháć/ ſromotá pánu wielkiemu do vbogich ieździć/ ſłuſzniey iż my do ćiebie przyiedziem. BielKron 296v, 21, 56, 57, 78, 100 (73); GórnDworz L5, P; RejPos 218, 282; Tákże y Páweł ś. do Koryntów/ obiecował śię w groźie przyiácháć do nich/ dla wyſtępów ich. BiałKat 56; RejZwierc 31, 46, 89v, 173; BielSpr 46 [2 r.]; BudBib Iudic 16/5; MycPrz I C3v; PaprPan S2v; Y przydáie tęnto [!] Nykodjm Ethyopſki/ iż przyiácháć do Papieżá miał táiemnie/ żeby ſię Pátryárchá Iákobitow/ y Sárácenowie nie dowiedzieli SkarJedn 311, 130, 135, 195; SkarŻyw 164, 230 [2 r.], 251 [2 r.], 336, 454; ZapKościer 1580/11, 1587/70; StryjKron 180, 190, 195, 201, 447 (10); BielSjem 15; PRzyiechał do mnie ieden/ co ſye báwi dworem/ Iákom baczył po tętnie/ iże z puſtym worem. PudłFr 63; ArtKanc C13v; GórnRozm I3 marg; PaprUp C4; ActReg 49, 73, 86, 111, 115, 168; GostGosp 22; Argument wtorego liſtu do Theſſáloniczan. IZ Páweł/ iáko prágnął/ do Theſſáloniczan ſam przyiácháć nie mogł/ przeto ten wtory liſt piſze do nich. WujNT 712, Act 12/20, Rom 1 arg; SarnStat 39, 1210; SkarKaz 245a; CiekPotr 59; [Gdy przyyeli poszlowye do nyey przyyala [lege: przyjęła] natychmyast panna evffraxya czessarsky mandath ŻywEufr 42]. Cf Zwroty.

przyjechać do czego [= w jakim celu] (2): ActReg 53; A któryby Deputat do Quárty [tj. załatwiania spraw kwarty] in perſona nie przyiechał/ tedy ſalarium bráć nie ma. SarnStat 367.

przyjechać od kogo (20): powiesz zesz przyachal od nas LibLeg 11/31v, 11/20v, 39v, 40, 67, 75v, 76v, 155v; [Kniaź mówił:] Zygmunćie Lenarćie/ przyiechałeś od Páná wielkiego do Páná wielkiego BielKron 435, 213v, 215v, 235v, 301, 383v (10); ActReg 49; Daley co? (–) Zeby zmyślił ſobie iſz od oycá Przyiechał ze Fráncyey do ſyná Pángraczá CiekPotr 59.

przyjechać komu [= do kogo] (1): yeſt przes dwadzieſczia dny yako yechal do Lwowa do bratha Smvſzkatellą yz mv brath przyechal ssvknem zegdanſka LibLeg 11/95.

przyjechać k(u) komu [= w odwiedziny lub żeby coś załatwić] (37): BierEz F2v, G3v; LibLeg 7/9v, 11/9v, 76, 107 [2 r.]; A skoro nad poznan do zegrza ſſą przyachali thedi zgoſzczyncza przerzeczony Andrzey Rzepeczky do myaſtha na konyku byezall y po maley Chwyli [...] kunym thamze do Zegrza yeſth przyachal LibMal 1546/110v, 1546/123, 1548/146; RejJóz Qv; BibRadz 1.Mach 11/44; BielKron 72, 101, 125v, 206v, 212 (17); HistRzym 77v, 85v; (nagł) Rzecż Posłow przed Kśiężną/ to ieſt/ przed Polſką źiemią/ náſzą mátką. (–) PRzyiecháliſmy ktobie/ mátko miłośćiwa/ Bądź nád żeńſkim narodem náſzym litośćiwa. BielSat [I4]; Nie przybrał był Sálomon tákich gmáchow hoynie/ Gdy Sábá oná k niemu przyiecháłá ſtroynie. StryjWjaz B2, B; BielSjem 13. Cf »blisko przyjechać«, »z daleka przyjechać«.

przyjachać ku komu [= zbliżyć się] (1): á [książę] vſlyſzawſzy dziećię płácżące/ przyiáchał ku niemu y wźiął ie tháiemnie. HistRzym 133v.

przyjechać ku czemu [= aby wziąć udział] (2): vchwaliliſmy woynę álbo ruſzenie poſpolite/ ku ktoremu gdybyſmy ſię o gwałtownym nieprzyiaćielu oſłyſzeli/ ſámi oſobą náſzą przyiedziemy. UstPraw K3; GórnDworz Ee.

przyjechać ku czemu [= w jakim celu] (6): BibRadz Act 8/27; BielKron 198v; vſtáwiamy: iż ieſli ná potym Stároſtowie y Dźierżawcy náſzy przyzwáni nie przyiecháliby ku czyniéniu gránic/ winą dwádźieśćiá y ośm grzywien przez nas niech będą karáni SarnStat 493, 840, 1105. Cf »przyjechać ku pomocy«.

przyjechać przeciw komu (1): S tey przycżyny [carz zawołcki] poſłan był ná Kowno/ ták długobyć w więzieniu/ áżby Kozak bráth iego przyiechał s Tátar z ludem przećiw Mendygierowi BielKron 402v.

przyjechać na co [= aby wziąć udział] (54): OpecŻyw 74v; Wrothny byerze [...] od kaſzdego woza czo na tharg przyedzie po pyenyądzv MetrKor 57/120, 59/282; LibMal 1546/123; Thák Rurał nyeborak we złą godzinę był prziyechał ná Syiem. Záchcyało mu ſie było Krolá widzyeć/ áno lepiey było domá zá pyecem ſiedzyeć. GliczKsiąż I2; KrowObr 127v, 128v; UstPraw C; Potym wſtawſzy ráno obádwá przyiecháli ſpołu ná weſele BibRadz Tob 9/5; BielKron 59 [2 r.], 188v, 200v [2 r.], 207v [2 r.], 218 (24); ná to Koncilium przyiáchał ſam Ceſarz Cárogrocki Michał 7 Páleologus z wiele Biſkupow y duchowieńſtwem ſwoim. SkarJedn 262, 267, 268, 326; StryjKron 667, 692; Práwem ſię to opátrżyć może/ iż by ten ſkarány był/ ktoby z więtſzem niż opiſzę [lege: opisze] pocztęm na electią prżyiáchał GórnRozm Av, Av [2 r.]; ActReg 130, 155; WujNT 430; SarnStat 10, 198, 290, 783, 913, 916 [2 r.], 1041; SkarKaz )(4.

przyjechać na co [= w jakim celu] (20): MurzHist E2; Tegoż cżáſu Ceſarz obeſłał Kſiążę Sáſkie [...]/ áby przyiechał ná wybieránie Krolá Rzymſkiego do Kolná BielKron 209v, 171, 205, 367, 386, 451v; Zá iey [św. Doroty] cżáſow przyiáchał do Cezaryey ná przenáſládowánie Chrześćiańſkie/ Stároſtá Saprycyus SkarŻyw 124, 27; ActReg 53, 157. Cf Ze zdaniem; »przyjechać na pomoc«.

przyjechać na co [= aby objąć lub sprawować urząd] (9): Item powyada yſch wydzyall kyedi theraſz kſzyącz Biſkup przyachal na Biſkupſtwo do poznanya LibMal 1547/126v; poſłáli pánowie Krákowſcy do Włádziſłáwá wielkiego do Poznániá áby przyiał ná Monárchią Polſką. BielKron 357v, 146v, 172v, 173v, 198v, 368, 377; Ty práwi kiedy ná ſtároſtwo przyiedzieſz/ záwdy ſiedząc ſpráwy odpráwuy GórnDworz R8v.

przyjechać nad [= w pobliże] kogo (1): Przyiechał potym [Mojżesz] nád nieprzyiaciele ſwoie nieopátrzone/ poráźił ie y miáſto krolewſkie Sabę wzyął BielKron 28.

przyjechać o co [= w jakiej sprawie] (3): bascha chczialbi wiedziecz mianowyczie wszitko oczos do Czessarza przyechal. LibLeg 11/31v; StryjKron 180; ActReg 86.

przyjechać po kogo, po co (11): Ezop rzekł/ pocżeś tu przyiał/ A on mu/ iżem kupić chćiał: Co bych nálazł wybornego BierEz A4; MiechGlab 32; Iako poſlowie Ceſarza Dariuſa po dań przyechali HistAl B3v; Leop Gen 42 arg; Tegoż roku Edwigá krolewná [...] Ioáchimowi Márgrábi z Brandeburku kſiążęćiu Berlińſkiemu w małżeńſki ſtan daná ieſt/ po ktorą ſwą oſobą z brátem/ y z inemi pány przyrodzonemi doſyć ochędożnie do Krákowá przyiechał BielKron 423v, 125v, 442v; Oczko 9; ActReg 104; GostGosp 28; SarnStat 1052.

przyjechać pod [= w pobliże] kogo (1): Nie cżekáiąc go [księcia] zebráli ſie ſámi [rycerze czescy]/ [...] przyiecháli pod nie [Włastę z jej pannami]/ pocżęli knim ſzturmowáć. BielKron 320.

przyjechać czym (1): Iakom ya nyeprzyyal nagymyenye panczycze szesczya vozow ZapWar 1512 nr 2143.

przyjechać z czym [= wioząc ze sobą] (26): ZapWar 1503 nr 1926, 1927, 1512 nr 2141; gdi Czavſz naſch dowaſch ſthem lyſthem naſzem prziyedzye thedi biſczie ſprawo [!] na dlvgo nyeodkladaly LibLeg 11/141v, 11/68v, 76v, 95, 135; BibRadz Gen 47/1; Vciąwſzy głowę onym Gorgonom przyiechał [Perseus] z nią do krolá Attlántá BielKron 21; Przyiecháli záſię Hiſzpani do wyſpu Hiſzpany z żywnośćiámi rozmáithemi BielKron 443, 57, [852], 381, 381v, 396, 454v; GórnDworz C3v; A ktoby śmiał z ſtrzélbą álbo z iáką inſzą brónią wſzeláką przyiecháć/ álbo z nią chodźić/ áby piąćiądźieśiąt grzywien winy był karan SarnStat 871, 15, 16, 858, 959, 964; nie pámiętaſz wyrwy Onego, ktory tu był z Krákowá przyiáchał Z drumlámi, z gwichtą CiekPotr 34. Cf »na miejsce przyjechać«.

przyjechać z czym [= w jakiej sprawie] (7): LibLeg 11/9v; RejZwierc 236v; ActReg 143; Kmieć kiedy z cżym álbo po co przyiedźie/ áby nie cżekał záraz go odpráwić. GostGosp 28. Cf »przyjechać z nowiną«, »przyjechać z pomocą«, »z poselstwem przyjechać«.

przyjechać za kim [= chcąc być z kimś, spotkać się z kimś] (5): Powyada yſch thu do polſky theraſz przyachal za Marczinem ogrodnykyem LibMal 1553/177, 1546/120v; BielKron 207; [św. Rupertus] poſławſzy przed ſobą niektore ſwoie kápłany/ ſam zá nimi rychło do kśiążęćiá do Rátysbonj ábo Regenſpurku przyiáchał. SkarŻyw 230. Cf »na miejsce przyjechać«.

przyjechać za czym [= w jakiej sprawie] (1): y wthe Regeſtra biſczie wgliadali kthorzi przyadą za thimy skodamy swimy bo ony thes mayą swe Regeſtra LibLeg 10/59.

przyjechać na czym (13): yakom ya nyeprzyyechal szdomv szwego szgork nadw voszu y nyerąbylem drwew [!] brzoszovych na ymyenyv manczyrzischv vyelgyem ZapWar 1514 nr 2154, 1512 nr 2101, 2142; Przydzye ná ſwiát wielki Prorok/ [...] S pánny ſie cżyſtey národzi/ A nas z Bogiem oycem zgodzi. Ná Ośle k miáſtu przyiedzye/ S ciemnośći oyce wywiedzye. BielKron 132v; [Herennius] przyiáchał do nich ná ſankách do woyſká BielSpr 46; SkarŻyw 212; StryjKron 727; ActReg 84. Cf »przyjechać na koniu«.

przyjechać po czym [= w jakiej sprawie] (3): náſzy tłumácże z roſkazánia náſzego wołáli ná nie ich mową/ áby im powiedźieli przycżynę ich okrućieńſthwá cżemu ná nie w thákim zebrániu vderzyli/ gdyż oni nie ná walkę do nich przyiecháli iedno po kupiectwie BielKron 451v, 448, 459v.

przyjechać w czym [= w środku lokomocji] (5): [papież Leo IV] Sáráceny ktorzy w okręciech do Włoch ná gubienie zyemie przyiecháli/ ſwoią modlitwą poráźił BielKron 171, 414, 443, 452v; á tám rybitw w łodźi przyiedzie/ rybę ſiećią obwiedzie HistRzym 24.

przyjechać w czym [= w jakiej sprawie] (14): LibLeg 9/50v; Ale rzekł [Eliezer]/ nie będę iadł áż powiem potrzebę ſwoię w ktoreiem przyiechał. BielKron 13; Po ſeymie Piotrkowſkim/ przyiecháli do Krolá Zygmuntá w dzyewoſłębſtwie od krolá Węgierſkiego Włádźiſłáwá Michał Hánnel duchowny/ á Káźimierz Cieſzyńſki BielKron 408, 395, 399v, 407v, 413v; ActReg 94. Cf Ze zdaniem; »w poselstwie przyjechać«.

przyjechać dokąd [= do wnętrza, do środka, przekraczając granice czegoś; zwykle: i zatrzymać się tam na jakiś czas] (498): Ia kom ya weczthernaszczye person dnya rocznego nyeprzyyechal szmyeczmy luky pauezamy dogoszpody do thwey ZapWar 1503 nr 1927; yako yą nyeprzyal dolasza nagymyenye zączyączywye nawoszye anym rąbyl drew olszowych y yeszyonowych gwalthem ZapWar 1512 nr 2102, 1502 nr 1907, 1503 nr 1926, 1504 nr 1914, 1505 nr 1994, 2012 (12); BierEz A4, F2v, G3v; OpecŻyw 58v, 70v; OpecŻywSandR nlb 3; MLodźieniecz niéktory był rządu potzćiwego: ten prziiáł do niektorego miaſta ForCnR A2, Bv, B4v, C2v; HistJóz D; MetrKor 46/46v, 47, 175; TA ieſth rada na vżytecnieżyſza [!] aby cżłowiek richło mieſtcze zmienił: gdy bacży że ieſt powietrze zarażone. Przijechawſzy do zdrowego powietrza: aby tam długo trwał FalZioł V 73v; BielŻyw 133; March2 Dv; MiechGlab *2, 4, 7, 8, 31 (9); pyſzaliſczie zathim do naſſ o Czarza Thatarſkiego Sahebkyereya yſzby yego poddany myely do vaſzey zyemye przyachaczy y vaſzym poddanym skodą nyeyaką vczynycz LibLeg 7/67v; A thak mi za roskazanym Czes. przyechaly sniektorimy sdworv Czeſſarſkiego a ſpiotrem woyewodą x dnia Marcza do Zamkv Walaskiego Soczawj LibLeg 10/65v, 7/31, 36, 67v, 8/26v, 10/59 (23); LibMal 1543/67 [2 r.], 67v [2 r.], 69, 72 [4 r.], 1544/79v (30); Iako Alexander przyiechał do Tebe miaſta HistAl D2v, D, D5, H7, [I]3; MurzHist C3v; MurzNT Luc 8/26; KromRozm III P5v; GliczKsiąż C4; KrowObr 21, 21v, 30, 32v, 136v; Leop Gen 42 arg, 47 arg, 3.Reg 3/15, 10/2, Act 13/5; Obiecuiem/ iż gdy przyiedzyem do ktorego Powiátu/ tedy będzyem czynić ſpráwiedliwość z náſzymi Stároſtámi. UstPraw A, B4v; RejFig Cc5v, Dd7v; BibRadz Gen 43/20, 46/28, 4.Reg 10/17, Is 10/32, Ier 52/12 (8); OrzRozm C3v, D; Kto chce ſnámi thę náukę trzymáć ſpołu przyiedź do Norymbergu nádrugi rok ná ſzoſty dzień Stycżnia BielKron 207; Zelimus [...] zebrawſzy woyſko przyiechał do Afryki BielKron 259; Od thąd ćiągnął [pruski mistrz] do Swiecżá/ paląc y puſtoſząc gdzie przyiechał BielKron 370; Zygmunt przyiał do Krákowá. BielKron 405 marg, 13, 54 [2 r.], 55 [2 r.], 56v, 59 (189); Mącz 284c, 366b; SienLek 34; GórnDworz B8, I7, M6, M6v, P, S5v [2 r.], Ee; Iam przyiał ku twemu dworu/ żądáiąc ſie przybliżyć twemu rodu. HistRzym 9; Záiſteśćie tu niedármo przyiácháli. HistRzym 38v, 10v [2 r.], 27, 27v, 38v, [39] (18); RejPos 35v, 283; RejZwierc 17v [2 r.], 20v, 26v; BielSpr 46, 53; KochMon 26; BudBib 2.Par 11/1; MycPrz I C3v; StryjWjaz B [2 r.], B2; (nagł) Ian Chlebowic Káſztelan Mińſki. (–) ZEno zacny Philozoph w męſtwie doſwiádſzony/ Chociaż y ſam przyiedzye tu w te Ruſkye ſtrony. Y obacży ná oko ſpráwy páná tego/ Może ſie y náucżyć ſnadź więcey od niego. PaprPan C3, S2v; ModrzBaz 130v; SkarJedn 86, 127, 195, 215, 227, 251, 322; Oczko A2v; Podzmy [trzej królowie] co rychley dobywaymy ſkárbow/ á pokłon cżyniąc ofiáruymj iemu duſzę/ ćiáło y máiętność náſzę/ ku wſzelákiemu poddáńſtwu iáko pánu y Bogu náſzemu/ [...] ná toś my tu przyiecháli. SkarŻyw 27, 26, 89, 98, 124, 140 (18); Ták gdy Litwá z Ruſſaki z Mázowſza wyciągnęli/ przyiáchał ná pogorzeliſká Boleſław Pius Xiążę Káliſkie StryjKron 335, 125, 225 [2 r.], 427, 447, 452 [2 r.] (25); NiemObr 16; Przyachal slachetny Pán Grzegorſz Grabowſky Kyemlada y smatką swoyą wlaſzną do prawa naſzego Koſczerſkego ZapKościer 1584/45v, 1587/70; ReszList 170; GórnRozm E4; PaprUp D; ActReg 13 [2 r.], 49 [2 r.], 60, 64, 71 (17); Pan przyiáchał do folwárku/ młynárſkie świnie záſtał v kápłunow GostGosp 62, 56; Phil C, O3; OrzJan 133; KołakCath Bv; WujNT Act 8/27, s. 430, Act 20/14, 25/13, 28 arg; SarnStat 44, 134, 140, 418, 911 (12); Przyiácháli poſłowie do Kriu z tráktáty/ Krolá wyzwolić ſwego od ſrogiey vtráty. KmitaSpit C6; SkarKaz )(4, 517b; CiekPotr 34, 37, 71, 85; [ConfRad :.3; ListyZygmAug 1563 445]. Cf Zwroty.

przyjechać dokąd [= w pobliże czegoś; często: miejsca będącego przeszkodą w dalszej drodze] (49): MiechGlab 3; LibLeg 11/75v, 84v; Iako Alexander przyiechał do iednego ieziorá/ gdzie tam walcżył s ſmoki y z beſtiámi okrutnemi. HistAl H5v, Dv, E2, H4v, Iv, I4 (9); Wywiodł thedy Wittellius dwánaśćie chorągwi ſwoich Włochow/ przyiechał pod mury BielKron 314v; Krol Zygmunt przyiechawſzy do Brześćia ná gránice Litewſkie/ woyſko ſwoie oglądał BielKron 406, 54, 61, 232v, 279, 316v (17); że Páweł ſwięty żegluiąc do Rzymá po Morzu/ nákoniec przyiechał y przybił ſie do brzegu onego kthory zwano Boniportus SarnUzn H6v; GórnDworz Q4; HistRzym 35, 59, 134; BielSpr 67; SkarJedn 258; ActReg 13, 49; Przyczyná temu/ iż przyiechał był pan Neorzá Woiewodá przed Zupę SarnStat 372, 16, 554, 559; Tám przyiechawſzy chłopek do przewozu/ Záwołał wieyſkim głoſem z śiadſzy z wozu/ Wieź przewoźniku KlonFlis C3v, Hv; PudłDydo A3. Cf »blisko przyjechać«, »przyjechać na koniu«.

przyjechać dokąd [= przedostając się na drugą stronę] (1): Ktory przijechawſzi w Wolhę [trans Volham pervenit] zoſtał w ſwey ziemi przy ſtryku Siachmetowim imieniem Albugerim. MiechGlab 32.

przyjechać skąd (76): ZapWar 1514 nr 2154; Iozef powiedzyał Faraonowi mowiąc ocyec moi y bracya moi y bydło y wſzytko co miely przyiechali zzýemie Chanaan HistJóz E2; a takiem yeſcze roſkazal. gdi donich zinich ſtron poſel przyyedzie. aby yego nyeprzyymowaly. alye domnye odeſlaly MetrKor 46/47; LibLeg 7/34, 11/68v, 95, 107, 154v; zeznal ze dzyſz thydzien przyachal thu do poſnanya z malborku LibMal 1554/184v, 1548/146v; HistAl Dv; GliczKsiąż C4; Przyſſedł tedy Iſáiaſz prorok do Krolá Eſechiaſſá/ y rzekł do niego: Co powiádáli ći mężowie? á ſkąd przyiácháli do ćiebie? Leop 4.Reg 20/14; RejFig Cc4; BibRadz Gen 47/1; OrzRozm C3v; then [Soliman] z Báiázetem z Azyey do Europy przyiechawſzy bitwę zwiodł/ y w niey zginął BielKron 240; Látá 1503. Przyiechawſzy Krol Alexánder z Lithwy/ ſłożył Syem wálny w Lublinie BielKron 401v, 55, 123, 151v [2 r.], 167v, 206v (28); Mącz 348b; KRol ieden Dánáyſki miał oſobliwą miłość ku trzem Krolom/ ktory [lege: ktorzy; tak też wyd. I] przez bárzo dziwne widzenie gwiazdy od wſchodu Słońcá od [lege: do] Ieruzálem przyiácháli HistRzym 99v, 32v; SkarJedn 326; SkarŻyw 98; StryjKron 225, 472, 692, 697, 717, 777; ActReg 7; GórnTroas 56; LatHar 197; WujNT Matth 12/42, Luc 11/31; SarnStat 16, 1210; CiekPotr 34, 59, 71; [wczorá náſz Pan przyyał z Prus Z dźierżáwy ſwey od Málborku KorczRozm F4, K]. Cf »z daleka przyjechać«, »z drogi przyjechać«, »przyjechać na koniu«, »na miejsce przyjechać«, »przyjechać na pomoc«.

przyjechać którędy (17): oni záſię thąż drogą ktorą przijechali wrocili ſie [per eandem viam ... redierunt] do Papieża z liſthy Carzowemi. MiechGlab 19; LibLeg 11/62; HistAl L4; [Schertelinus] Chćiał dáley ćiągnąć do Enipontu Krolá Ferdynándá miáſtá/ áby thák záhámował dwie drodze ludu Papieſkiemu/ kthorymi może przyiecháć z Włoch do Niemiec przez gory Alpes/ áby im żywność nieſzłá BielKron 226v, 55, 117, 238v, 279, 367 (9); A ći w ſwietnych y okazáłych pocztách wyiechawſzy z Krákowá przez Sląſko y Moráwę do Tręczyná przyiácháli StryjKron 727, 777; ActReg 73; Naprzod przyiecháliſmy morzem do Páryżá Od Málty. CiekPotr 71.

cum inf [w tym: w funkcji supinum cum G (2)] (34): OpecŻyw 58v; LibLeg 10/91; Leop 2.Mach 4/31; BibRadz Gen 43/20; Potym [Aleksander] vyrzał poſły Perſkie brodáte/ ſpytał kto to ieſt. Powiedzyano mu iż s Perſyey przyiecháli wybieráć poboru od zyemie y od wody. BielKron 123; Z tey Saby (Iozephus piſze) byłá oná krolowá Auſtry przyiecháłá do Sálámoná z wielkośćią ſług ſłyſzeć iego rozum BielKron 271; zábili go [Geora] Drewlánie/ á poſłáli do iego żony Olhy/ ieſliby chćiáłá iść zá ich Kſiążę Niſkiná. Oná iáko chytra obiecáłá to vcżynić/ ieſli do niey w dom przyiedzie ſlubu bráć. BielKron 343v, 100, 126v, 151v, 179v, 197 (19); Bo też tu był przyjechał Ulisses do Troje Z Menelaem rokować o wydanie twoje [tj. Heleny] KochMon 26; SkarŻyw 472 marg; Abowiem widźieliſmy gwiazdę iego [narodzonego Chrystusa] ná wſchod ſłońcá/ y przyiácháliſmy pokłonić ſię iemu. WujNT Matth 2/2, s. 8, Matth 12/42, Luc 11/31, Act 8/27, s. 430, Act 25/13; SarnStat 379; KmitaSpit C6.

Ze zdaniem celowym [w tym z zapowiednikami: dla tego (2), na to (2), prze to (1), w tej rzeczy (1); aby, iżby (25)] [w tym: podmiot zdania celowego nie jest tożsamy z podmiotem zdania nadrzędnego: prosząc o coś (5)] (25): proſimy cye miły pánie iż by nas wyſluchał gdychmy tu przyiechalý/ iż bychmy kupili pożywienye HistJóz D; Sabá Krolowa przyiácháłá áby ſlyſzáłá mądrość Sálomoná Krolá Leop 3.Reg 10 arg, 3.Reg 10/1, 2.Esdr 6/10, 2.Mach 8/25; LeszczRzecz A5v; BibRadz Is 10/32; w tym cżáſie krol Tátárſki z dáry do Achilleſá przyiechał/ áby iego kroleſtwo było záchowano w cáłośći. BielKron 57; Po śmierći Stefaná krolá Węgierſkiego [...]/ wybran ná kroleſtwo Węgierſkie Bela ſlepy [...] imo wnucżki krolewſkie/ kthorzy z płácżem przyiecháli do dziádá ſwego krolá Polſkiego/ áby ktorego ſnich wſádził ná kroleſtwo Węgierſkie. BielKron 353, 57, 78, [852], 186v, 202 (12); á przetożem y przyiał/ ábych twą mądrość słyſzał. HistRzym 9; RejPos 283; BielSpr 46; A Holha mu [cesarzowi greckiemu] ná to odpowiedziáłá: Ceſarzu ia ieſtem Pogánká/ á tum [do Konstantynopola] przyiácháłá/ ábych ſie wiáry wáſzey Chrzeſćiáńſkiey náuczyłá StryjKron 125; LatHar 197. Cf »przyjachać w gościnę«.

W przeciwstawieniach: »przyjechać ... odjechać (a. odjeżdżać) (2), wyjechać (2), do domu pojechać, ujechać« (6): BielKron 367; Z iáką tu ſpráwą przyiedzieſz/ Pewnie też s táką wyiedzieſz. RejZwierc 236v, 17v; gdy gość przyiedźie/ klucż mu dáć/ á kiedy odiedźie/ záś to rządnie odbieráć od niego. GostGosp 22, 22, 24; [BielKron 1551 248v].

Zwroty: »blisko (bliżej) przyjechać« [w tym: do kogo (1), k komu (1)] = comminus venire Vulg [szyk zmienny] (3): Leop 2.Mach 8/14; A pothym Sámáritan niekthory iádąc oną drogą/ przyiechał bliſko do niego/ á vyrzawſzy go wzruſzon ieſth miłoſierdzyem/ á przyſtąpiwſzy k niemu/ záwiązał rány iego RejPos 208; StryjKron 411.

»z daleka (a. z dalekiej strony) przyjechać« [w tym: dla czego (1), do kogo (1), ku komu (1), dokąd (= do wnętrza) (1)] = de longe (de terra longinqua) venire Vulg [szyk zmienny] (6): Odpowiedział mu [Izajaszowi] Eſechiaſz: Z dálekiey ſtrony przyiácháli do mnie/ z Bábilonu. Leop 4.Reg 20/14, Deut 29/22; BielKron 77v; HistRzym 15v; Przetho to ćiáło [Chrystusa] ludźie Pogáńſcy Królowie chwalili z dáleká przyiechawſzy z boiáźnią BiałKat 331; NiemObr 118.

»w dom, ku domu przyjechać« [w tym: do kogo (6), którędy (1)] [szyk zmienny] (8:1): KrowObr 180; BielKron 343v, 442; ktory [jeden pan] iż łuk duży ciągnie/ y niezle ſtrzela/ káżdego kto iedno wdom do niego przyiedzie/ [...] pyta ieſliby z nim z łuku ſtrzeláć chciał GórnDworz K; BielRozm 30; Także też/ prżyiedźie czći odſądzony do powinnego ſwego/ ábo do obczego w dom/ z pocztem nie máłem/ iákoż ow nieborak ma go wygnáć/ nie máiąc/ ſto śiły? GórnRozm I3, I3, I3v; PudłDydo B2.

»z drogi przyjechać« (2): KrowObr 180; Viam venire, Z drógi prziyecháć. Mącz 492b.

»przyjechać na glejcie, za glejtem, na glejt« [w tym: do kogo (2), dokąd (= do wnętrza) (3)] = fide publica venire Mącz [szyk zmienny] (4:1:1): kthory [Władzisław] gdy do Płocká przyiechał ná gleyćie/ vmárł. BielKron 355v, 299, 388v; Mącz 126a; Tám Kieiſtut Xiążę Zmodźkie vczyniwſzy ſię z nieprzyiaćielá iednaczem/ zá gleitem Ludwikowym przyiáchał do woyſká Polſkiego/ y Węgierſkiego/ y pogodził Krolá z [...] Synowcem ſwoim StryjKron 457, 597.

»gościem przyjechać« [w tym: do kogo (1)] (2): Iż czáſu iednego Zacne z Rákus Kśiążę/ Gośćiem do Krolá Włádyſłáwá [...] było przyiechało OrzRozm I4; PudłDydo B4.

»przyjachać w gościnę [dokąd aby] (1): Odpowiedzieli [bracia Józefa faraonowi]: [...] Przyiácháliſmy w gośćinę do ziemie twoiey [Ad peregrinandum in terra tua venimus]/ ábiſmy wniey pomieſzkáli Leop Gen 47/4.

»przyjechać na koniu« [w tym: do kogo (1), w czym (środek lokomocji) (1), dokąd (= do wnętrza) (3), dokąd (= w pobliże) (1), skąd (1)] (5): Iakom ya nyeprzyyechal gwalthem na ymyenye voszczalky na dw konyv y navoszye y nyewszyąlem drzwy throych sz zawyeschamy y cztherech law ZapWar 1513 nr 2161; LibMal 1550/156, 1552/167v; Przyiechawſzy pod drzewo Władźiſław w lektyce/ Zygmunth Krol ná koniu/ Ludwig też ná koniu/ Anná krolewná ná woźie/ wſzyſcy ochędożnie. [...] BielKron 414, 341v.

»na ([jakie]) miejsce, do [jakiego] miejsca, ku [jakiemu] miejscu przyjechać« [w tym: z czym (= wioząc ze sobą) (1), za kim (1), skąd (1)] = pervenire ad locum, venire in locum HistAl; ad locum venire Vulg [szyk zmienny] (10:4:1): niech panowie wezmą ſsobą trzi sta livdzy y niech przyadą do Sawrany a mi takiez ſtakowimze pocztem kv temu mieſczv prziyedziem LibLeg 11/84v; Drugiego potym dniá ruſzywſzy zaſtęp przyiecháł [!] do iednego mieyſcá gdzie by łyſlupy [!] ktore Herkules poſtawił HistAl Iv, M2; Leop Gen 26/26; [Amerykus Wespucyjus] iechał morzem ktore zowiemy Atlántykum/ áż przyiechał na to mieyſce gdźie rowny dźień nocy BielKron 447v, 75v, 285v, 309v, 414; Dźiał Turcy nie wożą ná kołách iáko v nas/ ále ie noſzą ná Wielbłądźiech rozebráwſzy ie ná ſztuki/ przyiácháwſzy ná mieyſce ſłożą one ſztuki ſpołu BielSpr 55, 68; Przyiácháłá Helená ná mieyſcá święte/ dał iey to Duch Boży w ſerce/ áby krzyżá ſzukáłá SkarŻyw 398, 396; PaprUp C2; SarnStat 19.

»przyjechać [do kogo] z nowiną« (1): Tego cżaſu przyiechał do Ceſarzá z nowiną poſeł z Hiſzpániey/ yż ſie mu wnucżek vrodził od ſyna Philipá BielKron 223v.

»przyjechać na pomoc, ku pomocy, z pomocą, na ratunk« [w tym: dokąd (do wnętrza) (2), skąd (1)] = in adiutorium venire HistAl [szyk zmienny] (6:1:1:1): HistAl F7v; Przyiechał też był [Krezus] ná pomoc krolowi Báltázárowi do Bábilonu przećiw Dáryuſowi á Cyruſowi BielKron 111v; [Martyn Rosennius] wtárgnął do Brábáncyey/ pobrał y popalił miáſtecżká niektore/ Andorf álbo Antwerpią wziął by był/ by im był ku pomocy nie przyiechał Vrániſkie kſiążę BielKron 192; á w tym z zamku Słuſká przyiechano im [broniącym się] ná rátunk BielKron 406v, 59, 257, 372, 380, 410v.

»w poselstwie, z poselstwem przyjechać« [w tym: do kogo (2), dokąd (do wnętrza) (1)] [szyk zmienny] (5:1): LibLeg 9/51v; A ták ieſliſcie w poſelſtwie przyiecháli/ cżemuż doſtátecżnie á otworzyſcie poſelſtwá nie powiecie BielKron 108; Foxus poſeł krolá Angielſkiego/ prżyiechał też do Luterianow/ tego cżáſu do Smákáldyey z thym poſelſtwem/ yż iuż wykorzenił błąd wſzyćiek z ſwego kroleſtwá BielKron 213v, 428v, 434v; ActReg 83.

Szeregi: »jachać i przyjachać« (1): á (ták) iáchał y przyiáchał [Et ascendit, et venit] on trzeći pięćdzieſiątnik/ y poklęknął na ſwe koláná przed Elijaſzem BudBib 4.Reg 1/13.

»(jako) przyjechać i (tak) odjechać (a. odjeżdżać)« (3): BielKron 111v, 230v; [Poseł do Heleny:] Poſłowie twoi iáko przyiecháli/ Ták odieżdżáią/ á ty przedſie známi. KochOdpr B3.

»przyść albo przyjechać« (1): Bo gdy do niego [przyjaciela] przydzyeſz álbo przyiedzieſz toć ſie iuż będzie wierćiał/ ſkakał/ biegał/ ná cżeladź ná żonę będzie wołał RejZwierc 89v.

Przen: Przyjść na świat, urodzić się (1): Bo ten ſwiát nie ieſt náſz dom/ ále ieſt goſpodá/ Ktora tu nam z vrzędu ieſt daná od Bogá. [...] Alebyś rzekł/ coż potym iż muſzę viecháć/ Ale ſwego wſzytkiego tu muſzę zániecháć. Azaſz nie wieſz żeś nágo przyiechał w goſpodę RejWiz 105.
α. O towarach: przybyć, zostać przywiezionym, dostarczonym (2): gdyby ſol Ruſka niemogłá być w Bydgoſzczy/ thedy tym co iey vżywáli wolno vżywáć ſoli tákiey/ iákiey mogą doſtáć/ ták długo áż ſol Ruſka przyiedzye: ktora gdy przyiedzye/ tedy máią wywołáć/ áby żaden ſoli krupiáſtey do ſzeſći niedzyel niemiał UstPraw E.
a. Przybyć z powrotem, wrócić skądś do siebie; remeare, reverti HistAl (198): HistJóz C4v; RejJóz L6v, N3v; POſeł go [Ligurga] Perſki pytał/ ſłyſzę práwá twego/ Twoi ſie ludzye dzyerżą/ ták iáko ſwiętego. Coż też w nim oſobnego/ tám ieſt/ radbych wiedzyał/ Abych też przyiechawſzy/ w ſwey zyemi powiedział. RejZwierz 1v, 3v, 9, 42; [papież Innocencyjus VII był okrutny] dla cżego Rzymiánie rzućili ſie nań áż vciekł do Witerbium/ wſzákże potym piſáli poń Rzymiánie by przyiechał/ ktory ták vcżynił. BielKron 187v, 17, 71v, 105, 141, 175 (21); GórnDworz Cc8v; y rzekł [Gwido] ſwey żenie: Zono namileyſza wiedz że ia muſzę iácháć do źiemie świętey/ á mnimam żeś iuż ćięſzká odemnie/ á przetoż zoſtánieſz doma áż ia prziiádę. HistRzym 77, 115v; Hánnibál Krol Kártágińſki/ gdy woiował w Hiſzpániey/ Scipio [...] przepráwił ſie przes morze do Afryki/ woiował też iego Kroleſtwo y Cártago obległ: Poſłali tedy zá Hánnibálem Cártáginenſes/ áby przyiáchał z woyſkiem rátował ich BielSpr 38v; WerGośc 219; Z woyny ſye wróćił Iephthes człekiem ſławnym: W domu/ żal/ kłopot/ záſtał przyiechawſzy. ZawJeft 3, 14; GostGosp 46; KochAp 9; SYn młodſzy Krákow, chćiwy pánowánia, Wywiodſły [!] w puſczą [...] Brátá ſtárſzego: tám go z świátá zgłádził, Przyiáchał, práwi, iz brát kędyś zbłądził. KlonKr A3; Iáko dobra małżonká z dálekiey drogi czekáiąc mężá/ [...] vſtáwicznie wzdycha/ oknem wygląda/ [...] y lepſzey nowiny nie ma/ iedno gdy powiedzą: przyiáchał. SkarKaz 8b; CiekPotr 2, 34, 84, 88.

przyjechać do kogo (15): HistJóz D3v; RejJóz N3v; Przyiechał [Tereus] do żony krolowey/ powiedzyał iż ſioſtrá twoiá Philomená vmárłá w okręcie BielKron 49; Po wiecżerzy poznawał Alexándrá ieden dworzánin/ ktory niegdy w Mácedoniey bywał v Filipá krolá. Bacżąc to Alexánder/ dopadſzy koniá vciekał/ Perſowie go gonili [...]. Przyiechał Alexánder do ſwoich z wielką pracą BielKron 125, 72v, 104, 163v, 217v, 349, 384v; Dyſpenſuie to z tobą náſz Biſkup Wielebny/ Kśiądz Herborth Wálenty/ gdy dali Bóg do nas przyiedźie z Trydentu. OrzQuin M2; StryjKron 421. Cf »z dobrą nowiną przyjechać«, »przyjechać nazad«, »przyjechać z wojny«.

przyjechać od kogo (4): HistAl C8v; oni boiąc ſie iákiey walki miedzy przyrodzonemi/ proſili go áby im mało przedłużył cżáſu/ áżby ich poſeł od brátá Krfierſtá przyiał/ ktorego o radę proſili BielKron 217, 462; Witołd do Wilná przyiáchał od Krzyżakow. StryjKron 492 marg.

przyjechać ku komu (1): [rycerze rzekli:] Krolu łáſkáwy páni twa bárzo niemoże/ á przetoż prośi/ ábyś ku niey przyiácháć racżył. Vsłyſzawſzy to Krol wnetki opuśćił łow/ á przyiáchał na zamek HistRzym 36v.

przyjechać z czym [= wioząc ze sobą] (7): Tu iuż ſinowie do Iakoba przyechali z zytem z Egiptu RejJóz N3v; RejKup e2; Potym Pinzonus náwroćił ſie do domu/ ále ſtráćił trzy okręty ledwie z iednym przyiechał. BielKron 444v, 374. Cf »przyjechać do domu«.

przyjechać z czym [= w jakiej sprawie] (4): BielKron 379; A myſmy też przyiácháli do Polſki Roku 1575. po Wielkieynocy z vtwierdzonym przymierzym/ miedzy nowym Ceſárzem Tureckim Amuratem/ y Koroną Polſką/ á Wielkim Xięſtwem Litewſkim StryjKron 777, 421. Cf »z dobrą nowiną przyjechać«.

przyjechać dokąd (101): Alexander odpowiedział [bogu]/ proſzę cie miły pánie ieſli mi dopuſćiſz do Máćedoniey [!] przyiecháć zbuduię koſcioł ná chwałę imieniu twemu/ kthoremu podobny nie będzie nálezion ná ſwiecie. HistAl Mv, B2v; ktory [Julius Cesarz] vſpokoiwſzy Rzecżpoſpolitą w Rzymie/ ciągnął do Hiſzpániey/ [...] poſtonowiwſzy też thám Rzecżpoſpolitą/ przyiechał do Rzymá/ przyięt wdzyęcżnie BielKron 131; Przyiechawſzy [Borzywoj] do Cżech okrzćił żonę Ludmillę y z dziećmi BielKron 322; Lud poſpolity nárzekał mowiąc: Więtſze mamy vdręcżenie álbo trapienie od ſwoich niżli od Tátar: Przeto ſmowiwſzy ſie poſłáli do Moráwy po ſwego páná przyrodzonego Boleſłáwá wſthydliwego/ áby do ſwey oycżyzny przyiechał: ktory acż nie zárázem ále iednák rychło látá 1243. przyiechał do Polſki. BielKron 361; Po thym ſławnym/ pámięći godnym ziechániu Krolow s Ceſárzem v Wiedniá/ przyiechał Krol Zygmunth do Polſki z łáſki Bożey w dobrym zdrowiu BielKron 415, 54v, 123, 126v, 129v, 140v (40); OrzQuin Z3; SienLek 34; GórnDworz Kk6; HistRzym 36v, 100, 130v; Poſłowie oni Papieſcy zle ſię á nie wiernie záchowáli/ Phociuſa ná Pátryárchoſtwie zoſtáwili: á przyiechawſzy do Rzymu/ nic innego nie powiedzieli Pápieżowi/ iedno iż Ignácy złożon ieſt. SkarJedn 214; StryjKron 140, 492 marg, 547, 567, 777; A potym świát wedle ſwéy myśli zwiedźiwſzy/ Boday w ſławie/ y w dobrym zdrowiu do Polſki Prziiechał: dobrych oyców cnotliwy Wolſki. KochFr 129; GostGosp 80. Cf Zwroty.

przyjechać skąd (48): HistJóz E; Bo ktoby prziiachawſſy ſczudzei ziemie iakie nove navki abo Xięgi wnoſicz foldrovacz y vzyvacz ich chczial. Then vedlia ſtarych praw a przyvilieiow Koronnych ma bycz karąn. ComCrac 13v; (did) Guloffer prżyechawſzy od ſpichlerzow mowi ku Io⟨zefowi⟩ (–) RejJóz L6, N3v; RejKup e2; Leop 4.Reg 16/11, 12; w ten cżás też Gerárdus Welthuichus przyiechał z poſelſtwá z Thurek/ y przynioſł zá pięć lath przymierze. BielKron 230; Ale [Izydorus, arcybiskup kijowski] przyiechawſzy z Rzymá/ gdy pocżął w Moſkwi kázáć á rozwodźić y náucżáć cżłonkow Krześćijáńſkiey wiáry/ poimáli go y dáli do więzyenia BielKron 388; [Lanckoruński] Przyiechawſzy s ſtraży/ kazał wſzytkim być pogotowiu/ ábowiem iuż obacżył był Tátáry być prześpiecżne. BielKron 409v, 123v, 163v, 190, 190v, 207v (24); OrzQuin M2; Y dąbći nie zámieſzka/ y kufel nie záiąc/ wierz mi iż cie docżeka áż s przeieżdzki przyiedzieſz. RejZwierc 113, A5v, 27v; BudBib 4.Reg 16/11, 12; StryjKron 717; GostGosp 80; DAwáć ſpráwę máią Poſłowie z káżdégo Séymu przyiáchawſzy/ to co ſpráwili ná przeſzłym Séymie SarnStat 44. Cf Zwroty.

przyjachać którędy (1): y pożegnawſzy ſie [Włodimirz] z Konſtantinem y Baſilim Ceſſárzámi/ wroćił ſie do vſcia Dniepru/ á potym zięmią przyiáchał do Kijowá z wielką rádośćią ludu poſpolitego. StryjKron 140.

W przeciwstawieniu: »odjachać ... przyjachać« (1): Gdy náſtał ná kroleſtwo Edwinus młody á vporny/ y rády dobrey nieſłucháiący/ odiácháł [!] od dworu Dunſtanus/ y przyiáchał záſie ná dzień iego koronácyey. SkarŻyw 509.

Zwroty: »z dobrą nowiną [do kogo] przyjechać« (1): Zdarz pan Bog dobry wieczor nas [lege: nasz] panie łaskawy Iakos każał cżekamy ſzczęſliwey odprawy Bychmy z dobrą nowiną do ſwych przyechali RejJóz M8.

»przyjechać do domu (a. domku), w dom« [w tym: z czym (wioząc ze sobą) (3), skąd (1)] [szyk zmienny] (37:1): KrowObr 18v, 136, 180; RejWiz 68, 73; CHłopu ná dycháwicę Migdały kazáli/ Ieść/ dał ná nie ſąſiádom/ co k targu iecháli. [...] [Sąsiad] y zápomni Migdału/ więc mu mydłá kupił/ Przyiechawſzy do domu/ w piwo mu náłupił. RejFig Cc5, Bb5; Krol pobrawſzy ludzi/ plony/ y ſtátki ich/ wſi popaliwſzy/ przyiechał z korzyśćią do domu. BielKron 353v; gdźie zá trzy mieſiące vſtáwicżnie płynąc niewidźieliſmy żadnego brzegá álbo źiemie/ gdźieſmy w tákim ſtráchu byli/ iż nigdyſmy ſie nie nádźiali do domu przyiecháć BielKron 444v, 100v, 125, 353v, 362v; OrzQuin E3v; GórnDworz R4, S4v; A ſtáray ſie o tho/ ábyś nie thylko s poſkocżki/ s perfumowánemi rękáwicżkámi/ ze pſtremi kábatki do domu przyiechał: ále ábyś vpſtrzył nadobnie vmyſł ſtátecżny twoy cnotą/ náuką pomiáru RejZwierc 24, A5v [2 r.], 20v, 23v, 24, 24v [2 r.] (13); HistHel C2v; SkarŻyw 508; PudłFr 31; GórnRozm Dv; ActReg 53, 61; POlak ieden iechawſzy ná náukę do Włóch/ nie był tám ieno przez láto/ á ná źimę przyiechał záś do domu KochAp 9; [Szczesny radzi Pangraczowi:] Iedź rádniey ná żołnierſką [...]. zdárzy Bog zetrzeć ſię ſczeſliwie Z nieprzyiacielem, będźieſz od wſzech ſzánowány. Przyiáchawſzy do domu obiorą cię poſłem CiekPotr 49; PaxLiz Bv.

»do domu [= do kraju] przyjachać« (3): Iáko Grekowie do domu przyiáchawſzy/ zá wzburzenim Cżerncow proſtych á vpornych przez Márká Epheſkiego/ Synodu S. y iednośći Kośćielney trzymáć nie chćieli SkarJedn A*v [idem] 319, 337.

»z drogi przyjechać« (1): płáći [= prawdopodobnie] mnie tey nocy Straż trzymáć, choćiam z drogi dopiero przyiechał. CiekPotr 67.

»przyjechać nazad, zaś (a. zasię)« [w tym: do kogo (1), dokąd (4), skąd (1)] [szyk zmienny] (5:5): BielKron 405v; iáko Szedłacy mówią/ Iáchawſzy bes pieniędzy ná Targ/ przyiecháliſmy bes ſoli do domu ná zad. OrzQuin E3v; RejZwierc 27v; SkarŻyw 165, 509; Krol Iágieło iáchał do Krákowá/ gdzie odpráwiwſzy pogrzeb Annie Krolowey/ [...] záś przyiechał do Litwy. StryjKron 547; Iuż wſzyſcy inſzy názad przyiecháli/ Którzy nieſczęſnéy Troie dobywáli: Iam tylko ſámá bez mężá zoſtáłá KochPieś 19; Boday bych zdrów do dómu názad nie przyiáchał/ Ieſlić z ſobą rozumu ztámtąd nie przywiozę PudłFr 31; KochAp 9; SarnStat 722.

»przyjechać z wojny, z bitwy« [w tym: do kogo (1)] = venire ex proelio HistAl; ex hostibus advenire Cn [szyk zmienny] (3:2): HistAl A3v; iż Melchiſedek Krol Salem [...] błogoſláwił Abrámowi/ y rádował ſie/ dziękuiąc Pánu Bogu/ ná wyſokośći/ iż był Abram przyiechał z woyny zdrow wdom do niego KrowObr 180; (nagł) Phocion Atheniyſki. (–) TEn gdy z bitwy przyiechał/ wyſzli kſięża iego/ Aby dał do koſciołow co s ſkarbu ſwoiego. RejZwierz 36v, 120; RejZwierc 152.

Szereg: »jechać i przyjechać« (2): BielKron 54; A kiedy drwá wożą/ áby káżdy Włodarz z ſwey wśi/ ze wſzyſtkiemi chłopy/ do láſá rázem iechał/ y z láſá do dworu rázem przyiechał GostGosp 80.
*** Bez wystarczającego kontekstu (2): e niedobrze ieſli nieprzyiedźie MurzOrt Bv.

przyjachać na czym (1): mói kóń/ twói pán/ przyiacháł na wóſku MurzOrt B2v.

Synonimy: przybyć, przyść; a. powrocić się, wrocić się.

Formacje współrdzenne cf JECHAĆ.

Cf [PRZYJACHANY], PRZYJECHANIE

AN