[zaloguj się]
[pdf]

PRZYDACZ (15) sb f

przydacz (12), przydacza (2), przydacz a. przydacza (1).

Teksty nie oznaczają pochyleń.

Fleksja
sg
G przydaczy
A przydaczą
L przydaczy

sg G przydaczy (12). ◊ A przydaczą (2). ◊ L przydaczy (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

Część majątku przekazywana członkowi rodziny, któremu zgodnie z prawem ta część się należy (15): atak ten slachetny pan Iachym [...] splaczyel stego Imyenya Slawkow sto grziwyen pruſzkych vczywemu Simunowy Kartuſzi, To yeſt przidaczy, a tak ten vczywy Simun Kartuſza podzyękowal przet prawyem naſzym Koſczerſkym ſvpelny ſzaplaty tak Gruntu yako y swyerzchnoſczy ZapKościer 1588/81.
a. Posag (14): podzyekowal slachetny pán Ian bronk panu bratu Swemu [...]: sprzydaczy svpelny: ktorą pan bartlomy bronk tę przydaczą wydawal ſzyeſtrze ſzony swey ZapKościer 1588/75v.

przydacz z czego (5): dzyękuye przet prawem naſzym Caſper Wiczlynſky y sMalsonka swoyą Reginą a zyoſtrą [lege: z siostrą] ych Panow dzyęczelſkych supelny przidaczy tak zoycziſtego y smaczerziſtego ZapKościer 1585/57. Cf »(wy)dać przydaczą«.

przydacz czyja (2): ZapKościer 1585/56v cf »w przydaczy otrzymać«, ZapKościer 1585/60 cf »wnieść przydaczy [ile]«.

W połączeniu z określeniem wielkości (10): y belem przitym Gdy obyeczano wſzytky przidaczy: Pánu Grzegorzewy nyeſzolowſkemu 2 scze slotych polskych po 30g: y na tym przystal. ZapKościer 1585/60; a tak ſzyę Panowyę dzyęczelſczy Wrączynek y Cristoph poloſzely przet prawyem naſzim oſtatek przidaczi ſzyeſtrze swoy helsbyeczye ZapKościer 1585/62, 1584/45v, 50v, 1585/56v, 57, 60, 61v, 1586/67, 1587/70; [SłownicKsiągSądKościer 1569/152].

Zwroty: »w przydaczy otrzymać« (1): Pány Iego [Jurka] agnyeſzka doſtala cząſtkę na Koſnyczy po balczru Koſznyczſkym pyerwſzym męſzu a po moym dzewyerzu: thedi Ia snyeboſzczikyem Iakubem męſzyem moym, w ty moy przydaczy tę cząſtkyę otrzimalaſzma ZapKościer 1585/56v.

»wnieść przydaczy [ile]« (1): yam tu wnyoſzla swy przidaczy syozimyna: trzi sta m. liczbi pruſki ZapKościer 1585/60.

»(wy)dać (a. wydawać) przydaczą (a. [ile] przydaczy)« [w tym: z czego (4)] (6): slachetni Pán Marczyn wąſzorſki Gruchala wydal przidaczi Páni zophy sinonowiczi [!] swoy tak staruchowyſzni yako soycziſtego Iako ſzewſzytkego Gruntu yako swąſzar sdunoycz spuſtego sumi sto m. y 15 Liczbi pruſki ZapKościer 1584/50v; Ktoremu [Kasprowi] dali pánowyę dzyeczelsczy ſzyoſtre swoyę reginę za Malſzonkę temu Caſzprowy Ktoremu Pánowyę dzyęczyelſczi obyeczali dacz przidaczi [...] Iako 2 scze m. Liczbi pruſzki ZapKościer 1585/57; pánowyę dzyęczelſczi: yako wrączek y Criſtoph Tę przidaczą wydali ſzyęſtrze swoy helſbyeczę Tak yako ych oczyecz dawal starſzyem corkam po 2 stu m. liczbi pruſzki y parą woloff yako 16 m. Maczorkyę yako 9 m. ZapKościer 1585/61v, 1584/45v, 1587/70, 1588/75v; [uczywy Stank suleczyna dal czorczye swoy doroczye przydaczy yako 40 mk prusky lyczby y dwoye kozy krowyę y yalowyczę y uſzmoro drobow y 4 szwyny SłownicKsiągSądKościer 1569/152].

»wziąć przydaczy [ile]« (1): zeſznawam tho yſzyem wſzyęla Snyeboſczykyem Męſzyem Moym ot brata swego Ivrka wſzyelam przidaczi sto talarow y dzyęſzyecz ZapKościer 1585/56v.

Synonimy: a. posag, wiano.

MN