« Poprzednie hasło: (POSTATNY) | Następne hasło: 1. POSTAWA » |
POSTAW (64)
postaw m (57), postawa f (7); postawa GórnDworz, KochPij; postaw : postawa Mącz (1:5).
o jasne; -åw, -aw-.
sg N poståw (4), postawa (3). ◊ G postawu (3), postawy (3). ◊ D postawie (1). ◊ A poståw (8). ◊ I postawem (1). ◊ pl N postawy (2). ◊ G postaw(o)w (17). ◊ A postawy (10). ◊ skrót post. (12).
Sł stp, Cn notuje, Linde także XVIII w.
- 1. Sztuka tkaniny, zwykle o długości od 25 do 40 łokci; kawałek materiału
(56)
- a. Tkanina (3)
- 2. Osnowa tkacka
(8)
- Przen (3)
postaw czego (19): [Bala cała związana sztametów, 11 postawów sztametu, 10 postawów fiortów InwMieszcz 1559 nr 86]. Cf »postaw sukna«.
W połączeniu z przymiotnikiem oznaczającym kolor tkaniny (2): (nagł) O Suknie rozmaitej barwy (–) 1. kupił 1. bellę ſukna/ nieſie 25. poſtawow/ w ktorey ſą 6. poſt f. cżyrwonych po 4 zło. 1 1/2. ort. A oſm błękitnych po 4 1/2. zło. A 4. zielone po 5. zło. A 7. gorączożołtych KłosAlg F4v; LibMal 1554/185v; [InwMieszcz 1575 nr 206].
W połączeniu z przymiotnikiem od nazwy miejscowej, będącym nazwą gatunku (5): skorvni polskyey dwyeſczye poſtawow lyvnſkych beſ trzech LibLeg 10/97, 10/97, 11/99; Item powyada ze wkracowye [...] dwa poſtawy Na wozye vkradli Gyerliczkye LibMal 1547/129v; y vkradly poſtaw sukna czerwony angielſky LibMal 1554/185v; [zielonych postawów niemieckich 2 InwMieszcz 1575 nr 206, 1569 nr 146].
W połączeniu z przymiotnikiem oznaczającym rodzaj tkaniny (1): Y wyſzedſzy od niey [król od swej córki]/ kazał wiele poſtáwow iedwabnych przynieść HistRzym 8.
»poł postawu« (1): Vkradl [Andreas Litwonus] theſz thamze myecz y polpoſtawu ſvkna mazowyeczkiego byallego LibMal 1545/95v.
»postaw sukna« = volumen linteum a. panni a. telae a. texti operis Cn [szyk 16:3] (19): KłosAlg E3; Item Dinys Tynczow [...] na ten czas wzyeth y okvpyl sye s Aradimi a y dal za syebye trzi poſtaſtawy [!] sukna lvnſkiego y czteri lokczie LibLeg 11/99, 11/98v, 100 [2 r.]; Ian namawyal na kradzyeſz thak mowyacz podzwa na rynek a ya ſzyą werwą gdzyekolwyek do Camyenycze y wezmą poſtaw ſzukna albo czo ſzyą traffy [...] Item [...] zwoza ſukna trzi poſtawy na rynku wirznąli LibMal 1546/112v, 1543/68, 1544/79v, 1545/95v, 1546/112v, 113, 1551/158, 1554/185v; WyprKr 111v; A theż ſłyſzę w poſtronnych kráioch gdzie ſie trefi káżdy narod námálowáć/ tedy Polaká nágo máluią/ á z nożycámi/ á poſtaw ſukná przed nim/ kráyże ſobie iáko racżyſz. RejZwierc 57v; tedy Zupnik względem iego [podkomorzego] vrzędu będźie mu powinien dáć poſtaw ſukná Máchelſkiégo SarnStat 378, 1079; KlonFlis Ev.
W połączeniu z przymiotnikiem oznaczającym kolor (1): BielKron 94 cf W porównaniu; [Leop 2.Par 3/14 (Linde) cf W połączeniu szeregowym].
[W połączeniu szeregowym: Vcżynił też Zaſlonę z modrego poſtáwu z páwłoki/ z iáſno cżerwonego Kármázynu/ y z biſioru [Fecit quoque velum ex hyacintho, purpura, cocco et bysso] Leop 2.Par 3/14 (Linde).]
W porównaniu (1): Będąli grzechy wáſze iáko cżyrwony poſtaw/ zbieleią iáko śnieg BielKron 94.
»postaw sukna« (1): Stamen panni, Poſtaw ſukná. Mącz 411d.
»postawa tkacka« (1): Stamen, Poſtáwá płocienna/ tkácka. Mącz 411d.
Synonim: 1. sztuka; 2. osnowa.
ALKa