« Poprzednie hasło: 2. POKAZANIE | Następne hasło: POKAZATEL » |
POKAZANY (93) part praet pass pf
o jasne; -kå- (78), -ka- (12); -ka- ReszPrz, SzarzRyt; -kå-: -ka- CzechRozm (8:6), CzechEp (28:3), ReszList (1:1). ◊ W formie złożonej -an- (57), -ån- (1); -an-: -ån- CzechEp (16:1). ◊ W formie niezłożonej -ån; -ån- (23), -an- (6); -ån- : -an- CzechRozm (7:1), SkarJedn (1:1), CzechEp (9:4).
sg | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
m | N | pokåzany, pokåzån | f | N | pokåzanå, pokåzana | n | N | pokåzåno, pokåzané |
G | G | pokåzan(e)j | G | pokåzan(e)go | ||||
D | D | pokåzan(e)j | D | |||||
A | pokåzany | A | pokåzaną | A | pokåzan(e) | |||
I | pokåzanym | I | I | pokåzanym | ||||
L | pokåzanym | L | pokåzan(e)j | L |
pl | ||
---|---|---|
N | m pers | pokåzani |
subst | pokåzan(e) | |
G | pokåzanych | |
D | pokazanym | |
A | subst | pokåzan(e) |
sg m N pokåzany (6), pokåzån (2); ~ (attrib) -any (1); ~ (praed) -any (2) CzechEp, LatHar, -ån (2) KromRozm II, SarnStat. ◊ A pokåzany (1). ◊ I pokåzanym (2). ◊ L pokåzanym (1). ◊ f N pokåzanå (7), pokåzana (3); ~ (attrib) -å (1); ~ (praed) -å (6), -a (3); -å WujNT, WysKaz, SarnStat; -å : -a CzechRozm (2:1), CzechEp (1:2). ◊ G pokåzan(e)j (3). ◊ D pokåzan(e)j (1). ◊ A pokåzaną (2). ◊ L pokåzan(e)j (1). ◊ n N pokåzåno (27), pokåzané (15); -é (2), -(e) (13); ~ (attrib) -é (5); ~ (praed) -o (27) [zawsze z podmiotem zaimkowym lub bezpodmiotowo], -é (10) [w tym: z podmiotem rzeczownikowym (9), zaimkowym (1)]; -o GórnDworz, WujJudConf, RejPosWstaw, BudBib, CzechRozm (7), SkarJedn (2), Calep; -é GrzegRóżn, WujNT; -o : -é CzechEp (11:6), SarnStat (2:2). ◊ G pokåzan(e)go (2). ◊ A pokåzan(e) (4). ◊ I pokåzanym (1). ◊ pl N m pers pokåzani (3). subst pokåzan(e) (8). ◊ G pokåzanych (1). ◊ D pokazanym (2). ◊ A subst pokåzan(e) (1).
Składnia dopełnienia sprawcy: pokazan(y) od kogo (5), przez kogo (3); od kogo GrzegRóżn, WierKróc, ReszList, LatHar; przez kogo CzechRozm; od kogo : przez kogo SarnStat (1:2).
Sł stp s.v. pokazać, Cn, Linde brak.
- I. Imiesłów od „pokazać”
(88)
- 1. Który uczyniono widocznym
(10)
- a. Dany do wglądu, przedłożony (2)
- b. Wskazany, wyznaczony (3)
- 2. Przedstawiony tak, aby można było powziąć określone przekonanie
(62)
- a. Podany do wiadomości
(51)
- α. W sposób bezpośredni: za pomocą tekstu
(48)
- W przen (1)
- αα. Wymieniony, wyliczony (8)
- ββ. Opublikowany, ogłoszony drukiem (1)
- β. W sposób pośredni: za pomocą działania (3)
- α. W sposób bezpośredni: za pomocą tekstu
(48)
- b. Udowodniony (1)
- c. Którym ktoś się wykazał, zaprezentowany (10)
- a. Podany do wiadomości
(51)
- 3. Uczyniony, dokonany
(16)
- a. Zrealizowany (1)
- b. Wyświadczony, wyrządzony (12)
- 1. Który uczyniono widocznym
(10)
- II. Imiesłów od „pokazać się”; który się pokazał (5)
pokazan(y) komu (2): KromRozm II 13v; ćiż też ſtáráią ſię áby im Reliquije [...] w tych kośćiołách pokazáne były. ReszList 169.
pokazan komu (1): ták Artykułóm w Conſtituciiéy łońſkiéy opiſánym/ iáko y innému wſzytkiému/ cokolwiek nam Státutów koronnych/ y Przywileiów poſpolitych pokazano będźie/ vczynić ſie obowięzuiemy. SarnStat 93.
pokazan(y) wedle czego (2): iż to wedle piſmá ś. nie może być pokazáno/ [...] áby kiedy miał co Bog przed wſzytkimi wieki mowić CzechEp 255. Cf »porządnie pokazany«.
pokazan(y) z czego (5): CzechRozm 143; może toż być pokazano/ z Wielkopiątkowſkiey Mſzey/ że ſię zá heretyki ſtárzy modlili CzechEp 44. Cf »pokazany z dowodow«, »na oko pokazany«, »prawdziwie pokazany«.
pokazan(y) komu (4): CzechRozm 69v; SkarJedn 277; iáko obiecáł w Przedmowie przyiąć/ gdyby mu było co lepſzego pokazano/ żeby z pocáłowánim y z chwałą Bożą przyiął CzechEp 264; SarnStat 1050.
pokazany kim (2): GrzegRożn M4; iż ſámego tylko ze wſzech potomkow Dawidowych/ ktorzyby iedno z piſmá s. mogli być pokazáni potomkámi iego/ vprzedźiło/ [...] co przy inſzych krolách opowiedano CzechRozm 143.
pokazan(y) czym [= przez co] (6): Bo áni to ſłowem Bożym/ áni Loiką/ może być pokazano y obroniono: żeby ten godźien był ſtrofowánia CzechEp 140, 163. Cf »pokazany dowodami«, »świadectwy pokazany«.
pokazan w kim [= w autorze], w czym [= w tekście] (4): gdy im [Grekom] to w ich ſtárych Doktorách pokażáno [!] ieſt/ iż ták vcżyli/ ták wierzyli: przeſtáć ná tym y to wyznáć muſieli SkarJedn 277; Kośćioł Chriſtuſow prawdziwy w Dzieiách pokazány WujNT Zzzzz3. Cf »wyraźnie pokazan«, »znacznie pokazan«.
pokazan gdzie (1); gdy ſię prze inne przycżyny doſyć nie ſłuſzne/ iáko wyżſzey pokazano ieſt/ Grekowie oddzielili: tą [przyczyną] ſię [...] záſłonić [...] chćieli. SkarJedn 277.
Ze zdaniem dopełnieniowym [zawsze z zapowiednikiem: to; iż, że (8), żeby, aby ‘że’ (3), zaimek pytajny (1)] (12): RejPosWstaw [413]v; gdyby to oddzielnie pokázano było/ co przez to ſłowo zakon rozumieią CzechRozm 83v, 164v; SkarJedn 277; iż to przećiw ták iáſnym ſłowam pokazano być nie może/ żeby rodzićy [!] oni náſzy chćieli zgwałćić drzewo ono żywotá CzechEp 207, 26, 44, 140, 163, 255, 268, 279.
»gruntownie pokazany« (2): WysKaz 14; wnet przy naukách ſzkolnych/ prawdźie kátolickiey gruntownie pokazáney mieyſce dáli PowodPr 46.
»jaśnie pokazan(y)« (2): Y iáſnie to pokazano być może/ że ći ktorzy tego zániedbawáli/ iáko ſrodze od Páná Bogá karáni bywáli. RejPosWstaw [413]v; CzechEp 359.
»[z czego] na oko pokazany« (1): tám [w kazaniu] ták dowodnie y gruntownie/ ták z piſmá iáko ze wfzelákiey ſtárowiecżnośći/ tá prawdá ieſt ná oko pokazána WysKaz 14.
»[wedle czego] porządnie pokazany« (1): Abowiem [...] wyſtępek moy (ieſliby ktory wedle ſłowá Bożego porządnie y prawdźiwie mogł być pokazány.) nie może być ták wielki CzechEp 88.
»prawda pokazana (jest)« [w tym: jaką (1)] (2): á prawdá fundámentálná zbáwienna áby odkrytą pokazáná byłá. CzechEp 273; PowodPr 46.
»prawdziwie pokazany« [w tym: z czego (1)] (2): Bo gdyby to mogło być prawdźiwie z ſłowá Bożego pokazáne/ iż tám [...] mowił bog przez ſyná iáko [...]: Tedyby iuż Apoſtoł kłámáć muśiał CzechEp 268, 88.
»świadectwy pokazany« (2): choćiażby tá rzecż pewnymi świádectwy pokazána byłá. CzechRozm 233; CzechEp 359.
»[w czym] wyraźnie pokazan« (1): iż nic nie przyimowáć/ coby w nim [słowie bożym] wyráźnie pokazáno nie było CzechEp 343.
»[w czym] znacznie pokazań« (1): naprzod przyſtąpię do przyſtoſowánia iednego z drugim [tj. Antiocha z Antychrystem]/ w cżym może być znácżnie pokazano CzechEp 367.
pokazany w czym (1): iż ieſliby nowy Teſtáment dla tákich niezgod/ ktore ſie zda w ſobie mieć/ miał być odrzucony/ tedyby ſie y ſtáry odrzućić muśiał: gdyby też tákże w nim mogły być pokazáne. CzechRozm 148.
»[komu] porządnie pokazany« (1): gdźieby to było/ iż by mi iedno tylko świádectwo piſmá ś. w ſwym właſnym znácżeniu/ porządnie y prawdźiwie pokazane było CzechEp 139.
»prawdziwie pokazany« (1): CzechEp 139 cf »porządnie pokazany«.
»szeroko pokazany« (1): dáley ſie nie bawiąc de periculis internis/ ktoreby ſzerzy pokazáne być mogły MycPrz II B2v.
pokazany czym [= przez co] kim (1): ktory [Panie Jezu Chryste] [...] tymi wſzytkimi obrzędámi/ Meſſyaſzem práwym/ [...] krolem prawdźiwym/ y dobrowolnie ná śmierć idącym cżłowiekiem ieſteś pokazány LatHar 355.
pokazany w kim (4): CzechRozm 94; co ieſt miłość Boża w Iezuśie Chriſtuśie pokazána CzechEp 32, 36. Cf »znacznie pokazany«.
pokazany w czym [= przez co] (3): CzechEp 215, 297; do obchodzenia pokazáney w cudownym Zmartwychwſtániu/ Wielkonocney mocy y chwały twoiey/ [...] LatHar 351.
»[w kim] znacznie pokazany« (1): Oprocż ktorego záś/ z tym boſtwem iego/ w nim znácżnie pokázánym/ [...] my żadnego inſzego ſyná Bożego [...] nie znamy CzechEp 218.
pokazany w czym [= przez co] (I): CzechRozm 195v cf Szereg.
»litość pokazana« (1): Bo w niey [piosnce] [...] Pánná przenadoſtoynieyſza wyſławia w Pánu Bogu: Wielmożność/ doſtátek/ Miłośierdźie oney ſámey pokazáne/ Swiątobliwość/ Litość drugim pokazáną LatHar 66.
»łaska pokazana« (3): kthoremu [słudze, tj. wielbicielowi panny] ieſliby było co tákowey łáſki pokazano/ [...] nie był by ſnadź był/ grzech ták wielki. GórnDworz Dd3; CzechRozm 208v; A nam záś zá niewiárę y zá pogárdzenie łáſki nam pokazáney/ [...] ſtráſzliwe iákieś ocżekawánie ſądu [...] ieſt náznácżone. CzechEp 368.
»miłosierdzie pokazane« (3): A miłośierdźie iego od pokolenia do pokolenia (tym pokazane) ktorzy ſię go boią. LatHar 65, 66, 132.
pokazany nad kim (1): Y tám dáley opiſuie żáłoſne ſpuſtoſzenie/ y niewolſtwo pogáńſkie nád onym ludem pokazáne. PowodPr 12.
Synonimy: I.1.a., 2.a. dany, podany; 2.a.α.αα. wyliczony, wymieniony; 3. dokonany, uczyniony, wypełniony.
Cf POKAZAĆ, POKAZAĆ SIĘ
KW, MZ