PADANIE (13) sb n
pa- (9), på- (4); pa- SienLek (6); på- WujNT (2); pa- : på- Mącz (1:1), LatHar (2:1); drugie a jasne, e pochylone.
Fleksja
|
sg |
N |
padanie |
G |
padaniå |
A |
padani(e) |
I |
padani(e)m |
L |
padaniu |
sg N padanie (6); -é (1), -(e) (5). ◊ G padaniå (1). ◊ A padani(e) (1). ◊ I padani(e)m (4). ◊ L padaniu (1).
Sł stp brak, Cn s.v. rospadlina, rysa, Linde także XVIII w. s.v. paść.
I.
Rzeczownik od „padać” (6):
1.
Kładzenie się twarzą do ziemi, bicie pokłonów (4):
padanie przed kim (1): á coż ma być teraz zá głos moy? [...]iáki zá grzechy żal? iákie przed tobą pádánie? LatHar 214.
W połączeniu szeregowym (1): Bo Kátholicy nie tylko obrázom świętych/ ále áni ſámym świętym nigdy nie ofiárowáli: [...] ále tylko tę cześć [wyrządzali]/ ktora y ſtworzeniu wyrządzána bywa: czapki zeymowániem/ kłániániem/ klękániem y padániem. WujNT 456.
Wyrażenia: »na kolana padanie« (
1):
Modlitwá vpokarzáiącego ſię cżłowieká przenika niebioſá. Zálecać y Chryſtus Pan/ ſwoim ná koláná y ná twarz padániem LatHar [+10].
»na twarz padanie« (1): LatHar [+10] cf »na kolana padanie«.
»padanie na ziemię« (1): WujNT 456 cf Szereg.
Szereg: »pokłon i padanie na ziemię« (1): Bo Abráhám iednákiem pokłonem y padániem áż ná ziemię/ czćił y Bogá/ y ánioły/ y ludzie. WujNT 456.
2.
Wypadanie;
defluvium, defluxus, profluvium Mącz (2):
Wyrażenie: »padanie włos(ow)« (2): Capillorum defluvium vel profluvium Padánie/ álbo lezienie włoſów. Mącz 34c, 132a; [ArtNom C4].
Szeregi: »lecenie albo padanie« (
1):
Defluvium et Defluxus, Lecenie álbo pádánie włós. Mącz 132a.
»padanie albo lezienie« (1): Mącz 34c cf Wyrażenie.
II.
Rzeczownik od „padać się”: Pękanie, rozstępowanie się, rozpadanie się;
fissus Cn [w tym: czego (6)] (7):
Poſtrzał ieſt koſtny wrzód/ od ktorégo ſye kość/ od ſtáwu do ſtáwu páda/ od kthorégo pádánia gdy zemrze kość/ wielką biédę czyni w ćiele niżliſye przez mięſo ná wierzch przedrze SienLek 131,
129v;
[Panie Jezu Chryste] opok pádániem/ źiemie trzęśieniem [...] po śmierći świátu oznaymiony. LatHar [544].
[W połączeniu z przymiotnikiem od nazwy organu: Ielitne padánie/ álbo rozśiádliny SienHerb A#3v (Linde).]
Szereg: »gnicie albo (i, a) padanie« [szyk 3:1] (4): ále iż y inné ſadzele/ gdy ié záplugáwią przynoſzą gnićié y pádánie ćiáłá/ potrzebno też o tym porádźić iákoby temu zábieżeć. SienLek 130v, 130v marg, S[ss]2, S[ss]3v.
Synonimy: I.2. lecenie, lezienie; II. pukanie.
Cf PADAĆ, PADAĆ SIĘ, PADANIE SIĘ
LWil