« Poprzednie hasło: NIEKRZEŚCIJANIN | Następne hasło: NIEKRZEŚCIJAŃSKIE » |
NIEKRZEŚCIJAŃSKI (21) ai
niekrześcijański (13), niechrześcijański (8); niekrześcijański KromRozm I, LubPs, BielKron (5), Mącz, RejPos (4), PowodPr; niechrześcijański SeklWyzn, MurzHist (2), BiałKat, SkarJedn, SkarŻyw, ActReg, VotSzl.
W pisowni rozłącznej (11), w łącznej (10); -ia-, -ja-, -ya- (16), -ija- (5).
Oba e oraz a jasne.
sg | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
m | N | niekrześcijański | f | N | niechrześcijańska | n | N | niekrześcijański(e) |
G | niekrześcijański(e)go | G | niekrześcijański(e)j | G | ||||
A | niechrześcijański, niekrześcijański(e)go | A | A | |||||
I | niechrześcijańskięm, niekrześcijańskim | I | niekrześcijańską | I |
pl | ||
---|---|---|
N | subst | niekrześcijańskié |
G | niekrześcijańskich | |
A | subst | niekrześcijański(e) |
sg m N niekrześcijański (2). ◊ G niekrześcijański(e)go (1). ◊ A niechrześcijański (1), niekrześcijański(e)go (1). ◊ I niechrześcijańskięm (1) MurzHist, niekrześcijańskim (1) BielKron. ◊ f N niechrześcijańska (1). ◊ G niekrześcijański(e)j (2). ◊ I niekrześcijańską (1). ◊ n N niekrześcijański(e) (2). ◊ pl N subst niekrześcijańskié (3); -é MurzHist (1), -(e) (2). ◊ G niekrześcijańskich (2). ◊ A subst niekrześcijański(e) (3).
Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w. s.v. chrześciański.
W połączeniu szeregowym (1): Cżemuż [...] ten ſwięty obraz iego máżeſz á plugáwiſz ſproſnoſcią ſrogiego/ nielitośćiwego/ á niekrześćiáńſkiego żywotá ſwego? RejPos 164v.
W charakterystycznych połączeniach: niekrześcijańska(-i, -e) ambicyja, gniew, mistrz, nielitość, niemiłosierdzie, niewdzięczność, przysięga, (2), słowo, sprawa, walka.
»niekrześcijański żywot« (1): abychmyśię wżdy kiedy vpamiętali [...] więcyi na śię pana nieżbożnem a niechrześćjańſkięm żywotem niepobudzali MurzHist B2; Depravati mores, Obyczáye skażone/ Niepobożny/ Nie krześćyáński żywot. Mącz 82c; RejPos 164v; SkarŻyw 165.
»brzydki a niechrześcijański« (1): Iákoby rzekł/ ſzkodá poprawowáć/ co śie pſowáć pocżyna/ niech iuſz wſzyſtko zginie. To ieſt brzydkie á nie Chrześćiáńſkie ſłowo. SkarJedn 300.
»nielitościwy a niekrześcijański« (1): A tu pomyſl moy miły brácie/ co to ieſt tákie nielitośćiwe á nie krześćiáńſkye niemiłoſierdzye twoie RejPos [249]. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]
»okrutny a niekrześcijański« (1): á tubyś ſie dopiro żáłobliwie miał rozlitowáć/ okrutney á niekrześćiáńſkiey ſpráwy ſwoiey RejPos 100v.
»sprosny i niechrześcijański« (1): pocżnie ſobie rozmyſláć ſproſny y nie Chrześćiáńſki żywot ſwoy SkarŻyw 165.
Synonimy: 1. grzeszny, niepobożny, niezbożny; 2. pogańskii; 3. heretycki, kacerski, odszczepieński, sektarski.
Cf KRZEŚCIJAŃSKI, NIECHRYSTYJAŃSKI
ASt