« Poprzednie hasło: KOTEK | Następne hasło: [KOTEWKA] » |
KOTEW (8) sb f
kotew (5), kotwa (1), kotwia (1), kotew a, kotwia (1); kotew KochPam, Calep, KlonFlis (3); kotwa GostGosp; kotwia RybGęśli.
o oraz e jasne; w kotwa a jasne, w kotwia pochylone; -w miękkie.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | koteẃ, kotwiå | kotwie, kotwy |
G | kotwie | |
A | koteẃ | kotwie |
sg N koteẃ (2), kotwiå (1). ◊ G kotwie (1). ◊ A koteẃ (1). ◊ pl N kotwie (1) KlonFlis, kotwy (1) GostGosp. ◊ A kotwie (1).
Sł stp notuje, Cn: kotew s.v. kotwica, Linde XVI – XVIII w.
Znaczenia
Kotwica, ciężki hak żelazny, służący do utrzymania statku na postoju; ancora Calep, Cn; servaculum, uncus Cn (8): KochPam 82; Anchora [...] Ferreum instrumentum, quo naves retinentur [...] Kotew Calep 68a; żagle/ powrozy/ kotwy/ pobiegi/ tárćice do oſzywánia [...] y káżdy namnieyſzy ſtátek/ pod klucżem goſpodarzá Sterniká náznácżonego ma bydź GostGosp 88; Dopiero zátym [tj. za żeglarzem] ſą rozmáići vrzędnicy y pomocnicy/ ktorzy żagle/ wioſłá/ kotwie/ y inſze nacżynia zákłádáią. PowodPr 2; Gdźie z ſobą nie maſz nie pożycżąć łatwie Liny y kotwie. KlonFlis E4v, B4, E4v; [Kotwá/ et kotwicá/ Anchora. Volck Iiiv].
Przen: Ostoja, oparcie [czego] (1): Duffność ſiłam podporá/ duffność kotwia myśli RybGęśli B.
Synonimy: anchora, »łodźny hak«.
Cf KOTWICA
MK