« Poprzednie hasło: FRASOBLIWY | Następne hasło: FRASOWAĆ SIĘ » |
FRASOWAĆ (108) vb impf
frasować (107), fresować (1); frasować : fresować RejJóz (10 : 1; H7v).
-s- (106), -ss- (2).
Oba a oraz o jasne; tekst nie oznacza é.
inf | frasować | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
indicativus | ||||||
praes | ||||||
sg | pl | |||||
1 | frasuję | frasujemy | ||||
2 | frasujesz | |||||
3 | frasuje | frasują |
praet | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
1 | m | m pers | -smy frasowali | |
3 | m | frasowåł | m pers | |
f | frasowała | m an | ||
n | subst | frasowały |
imperativus | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
1 | frasujmy | |||
2 | frasuj | frasujcie | ||
3 | niech, niechåj frasuje |
conditionalis | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
1 | m | bym frasowåł | m pers | |
3 | m | by frasowåł | m pers | by frasowali |
f | by frasowała | m an | ||
n | by frasowało | subst |
inf frasować (17). ◊ praes 1 sg frasuję (3). ◊ 2 sg frasujesz (13). ◊ 3 sg frasuje (25). ◊ 1 pl frasujemy (2). ◊ 3 pl frasują (7). ◊ praet 3 sg m frasowåł (7). f frasowała (1). ◊ 1 pl m pers -smy frasowali (1). ◊ 3 pl subst frasowały (2). ◊ imp 2 sg frasuj (15). ◊ 3 sg niech, niechåj frasuje (2). ◊ 1 pl frasujmy (2). ◊ 2 pl frasujcie (2). ◊ con 1 sg m bym frasowåł (1). ◊ 3 sg m by frasowåł (2). f by frasowała (1). n by frasowało (2). 3 pl m pers by frasowali (1). ◊ part praes act frasując (2).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI i XVIII w.
frasować kogo, co (103): RejPs 183v; A nie fraſuycie długo moiey nędzney głowy Boć na tę ma zawzdy przyſc iaki kłopot nowy RejJóz N4, B4, B4v, C6v, D2v, D4 (11); RejKup f4v, h3, m5, dd8; MurzNT 103v; Diar 24; Iużeſz nyechay ſprzećiwnik moy ták mye przeſláduye/ A ná wſſem nędzną duſſę mą ták záwżdy fráſuye LubPs B6, E3v, K3, R4v, T4v, Y5; RejWiz 93v; PANie przecż rozmnożeni ſą ći ktorzy mie fráſuią [qui tribulavit me]? Leop Ps 3/2; RejZwierz 43v; BibRadz Eccli 26/32; KochSat Bv; á o coż nárzekáć maſz? á prożno gniewáć á fráſowáć maſz Páná ſwego RejPos 356v, 27, 46 [2 r.], 196, 196v, 202 (17); Tákże theż rozważny cżłowiek o rowną rzecż ſzkodá áby ſobie miał thárgáć álbo niepotrzebnie fráſowáć ſłáchethne przyrodzenie ſwoie. RejZwierc 77, 165; KochMon 33; RejPosWstaw [414]v; BudBib Eccli 4/2; HistHel B3; KochPs 63, 143, 178, 182; Zywem? czy mię ſen obłudny fráſuie? KochTr 15; Krolowa Boná vſtáwicznie Krolá młodego z Pány Koronnymi fráſſowáłá/ wiodąc go do rozwodu z Bárbarą Rádziwiłowną StryjKron 762; CzechEp 63, 72, 160; KochFr 46, 68, 75, 82, 95, 107; Nie fráſuy ſobie/ Mikołáiu/ głowy KochPieś 40 [idem KochWr 16], 18, 30, 43, 52 [2 r.]; WisznTr 12; PudłFr 19, 39; KochWr 16; ZawJeft 43 [2 r.], 48; GrabowSet A4v; LatHar 201, 562; uczynię iey [wdowie] ſpráwiedliwość/ áby ták záwżdy przychodząc nie fráſowáłá mię [ne in novissimo veniens sugillet me]. WujNT Luc 18/5; Przetoż ia rádzę/ nie fráſowáć tych [non inquietari eos] ktorzy ſię z Pogánow náwrácáią do Bogá WujNT Act 15/19; SiebRozmyśl H4v; SkarKaz 550a; CiekPotr 21, 82; GosłCast 27, 51; SapEpit A2v. Cf frasować kogo, co o co; kogo, co czym.
frasować kogo, co o co (2): wſzákoſmy ſye iéy [egzekucyjej] dáwno nápiéráli/ y Krolá o nię na każdym Séymie fráſowáli OrzQuin A4v; RejZwierc 87v.
frasować kogo, co czym (9): RejKup ee7v; RejFig Ee3; przyſzli poſłowie do onego koſcielnego przełożonego/ opowyedáiącz mu/ iż iuż oná dzyewecżká iego vmárłá/ áby iuż więczey nie fráſował/ prośbámi ſwoiemi Páná RejPos 255, 46; A(lić) mię ſtráſzyſz ſny/ á widzeniem fráſuieſz mię [conteres me in somniis et visionibus terrebis me]. BudBib Iob 7/14; SkarŻyw 598; Nie zwłócz/ nie zwłócz/ Oycze móy ani fráſuy mégo/ Lágodną twoią mową/ ſerca dźiećinnégo. ZawJeft 43; LatHar 583; Ale ieden drugiego zazdrośćią zábija/ ábo cudzołoſtwem fráſuie. PowodPr 42.
frasować nad kim (1): Tomći ią przez Apoſtołá niego roſkazał/ áby nád záſypiáiącemi ták iáko pogánie/ nie fráſowáli. SkarŻyw [197].
W połączeniu szeregowym (1): ty/ każdy grzeſzny á złośćiwy cżłowiecże/ ktory fráſuieſz/ niſzcżyſz/ á vćiſkaſz niewinnego/ ſłuchay RejPos 27.
W charakterystycznych połączeniach: frasować czasy, duszę (2), główę (10), lata, myśl, serce (8).
»smęcić a frasować« (1): Przecżże też ſmęćiſz a fráſuieſz ono zebránie ſwięte iego ſtoiące przed Máyeſtatem iego RejPos 196.
»trapić, (a) frasować« [szyk 2 : 1] (3): Afflictare. Frequentativum, Trapić/ Fráſowáć. Mącz 130b; BibRadz *4; niech go [statecznego w wierze] ſwiát trapi a fráſuie iáko chce [...] iednák opátrzność/ ſtraż/ á opieká Páńſka/ nie zeydzie z niego RejPos 330v.
Synonimy: dręczyć, gryźć, smęcić, trapić, uciskać, zasmęcać.
Formacje współrdzenne: sfrasować, ufrasować, zafrasować.
Cf FRASOWAN, FRASOWANIE
TZ