« Poprzednie hasło: RZECZYCA | Następne hasło: [RZECZYSZCZE] » |
RZECZYSKO (22) sb n
-é- (16), -e- (1); -é- : -e- SarnStat (14:1); o jasne.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | rzéczysko | rzéczyska |
G | rzéczyska | |
A | rzéczysko | rzéczyska |
I | rzéczyskiem | rzéczyski |
L | rzéczysku | rzéczyskach |
sg N rzéczysko (7). ◊ G rzéczyska (2). ◊ A rzéczysko (3). ◊ I rzéczyskiem (1). ◊ L rzéczysku (3). ◊ pl N rzéczyska (2). ◊ A rzéczyska (2). ◊ I rzéczyski (1). ◊ L rzéczyskach (1).
Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI w. (dwa z niżej notowanych przykładów).
Znaczenia
Koryto rzeki płynącej lub wyschniętej; torrens PolAnt; alveus, fluvius, meatus JanStat (22): Euphrátes y Tigris z połu ſię ſchodzą/ ktore máluczko nád tym mieyſcem gdźie ſię sćiekáią/ z oſobná ſwe rzeczyſká y początek máią BibRadz I 2a marg, 4.Reg 3/16, 17; A ták położywſzy go [staw] puſto/ wypuść do kęſá z niego wodę/ ieno w Rzéczyſku zoſtaẃ Strum L, F3v; Iż ácz rzéki Króleſtwá náſzégo/ to ieſt Wiſłá/ Niepr/ Striy/ Narew/ Dunáiec [...]/ y iné w Króleſtwie náſzym będące z rzéczyſki ich náſzé ſą SarnStat 917, 466 [4 r.], 917; Deſertus alueus, wiśliſko/ rzecżyſko. KlonFlis F2 marg; [ktora rzeká álbo potocżek ieſli opuściwſzy pierwſze rzecżyſko przez inſze mieścá ſwoie ſzćie y płynienie obroci [...] właſną mocą: tedy przedśię przyrodzone pierwſze rzecżyſko kędy pierwey wodá ſzłá/ ma być zá prawdźiwą gránicę onych Dźiedźictw HerburtStat 226 (Linde) [idem SarnStat 466 (2)]].
Wyrażenie: »stare rzeczysko« = antiquus alveus a. meatus, antiqui fluvii alveus JanStat [szyk 7:1] (8): á gdyby ſię rzeká obroćiłá mocą ſwą z ſwego ſthárego plácu inſzem mieyſcem/ tedy iednák ono ſtáre rzeczyſko grániczy [tj. wyznacza granicę między wsiami] UstPraw Iv [idem [TarnUst]]; SarnStat 466 [5 r.], 467, 1070; [KsięgiSądWiej 1530 nr 7430; TarnUst 2 (Linde)].
Szereg: »rzeka (a. [rzeczka]), (i, albo) rzeczysko« = fluvius seu alveus (fluvii), flumen et alveus JanStat (4): Podkomorzy w gránicách naprzód y náde wſzyſtko ma pátrzyć przyrodzonéy gránice, to ieſt potoczká, álbo rzéki miedzy dziedzictwy płynącéy, álbo rzéczyſká nowégo y ſtárégo: któré dziedzictwá dzieli. SarnStat 466; w któréy ſtáréy rzéce álbo potoku/ álbo w ſtárym rzéczyſku ludźie [...] wolnie będą łowić SarnStat 466, 466, 917; [Rzeczka, Rzeczysko rivulus ReuchlinBartBydg D3].
ECB