« Poprzednie hasło: PRZEŁAJA | Następne hasło: PRZEŁAMAĆ SIĘ » |
PRZEŁAMAĆ (4) vb pf
e oraz drugie a jasne; -ła- (2) Mącz, KmitaSpit, -łå- (2) RejAp, GórnDworz.
Fleksja
inf | przełamać |
---|
praet | ||
---|---|---|
pl | ||
3 | m pers | przełamali |
inf przełamać (2). ◊ fut 3 pl przełamią (1). ◊ praet 3 pl m pers przełamali (1).
Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w.
Znaczenia
1. Rozbić, rozkruszyć; przen [co] (1): iedno kogo otocży moc zwirzchność opátrzność á obroná Paná tego/ iuż żadne mocy áni ziemſkie áni piekielne nigdy nie przełamią murow tákich RejAp 182.
2. Zrobić wyłom w szyku wojskowym [kogo, co] (2): Perfringere castra hostis, Przełámáć obós nieprziyacielski. Mącz 135d; Záraz [zastępy strusi] Pigmeow śrzodkiem woyſká przełámáli KmitaSpit B4v.
3. Skłonić do zmiany postawy lub przekonania [co] (1):
W połączeniu szeregowym (1): Tu ſie niechay [dworzanin] ſtára/ áby rzecż iego káżdego ruſzyłá/ áby mogł przywieść ku żalu/ ku gniewu/ ku miłosierdzyu/ y vmiał zápalić/ podwieść/ zmiękcżyć/ zwyciężyć/ przełamáć/ wedle potrzeby ſwey/ ſercá ludzkie GórnDworz G.
Synonimy: 3. nachylić, nakłonić, namowić, przekonać.
Formacje współrdzenne cf ŁAMAĆ.
Cf PRZEŁAMANIE
SBu