« Poprzednie hasło: PRZEJEŹDZIĆ SIĘ | Następne hasło: PRZEJEŻDŻAĆ SIĘ » |
PRZEJEŻDŻAĆ (21) vb impf
-żdż- (14), -zdz- (5), -żdz- (1), -zdż- (1).
Pierwsze e oraz a jasne; -jéżdż- (8), -jeżdż- (3); -jeżdż- Mącz (2); -jéżdż- : -jeżdż- SarnStat (8:1).
inf | przejéżdżać | ||
---|---|---|---|
indicativus | |||
praes | |||
sg | pl | ||
1 | przejéżdżåm | ||
3 | przejéżdżają |
praet | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
3 | m | przejéżdżåł | m pers | przejéżdżali |
fut | ||
---|---|---|
pl | ||
3 | m pers | przejéżdżać będą |
conditionalis | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
3 | m | by przejéżdżåł | m pers | przejéżdżali |
impersonalis | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
praet | przejéżdżåno | |||||
participia | ||||||
part praes act | przejéżdżając |
inf przejéżdżać (4). ◊ praes 1 sg przejéżdżåm (6). ◊ 3 pl przejéżdżają (3). ◊ fut 3 pl m pers przejéżdżać będą (1). ◊ praet 3 sg m przejéżdżåł (1). ◊ [3 pl m pers przejéżdżali.] ◊ con 3 sg m by przejéżdżåł (3). ◊ 3 pl m pers przejéżdżali (1). ◊ impers praet przejéżdżåno (1). ◊ part praes act przejéżdżając (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde także XVII(XVIII) – XVIII w.
- 1. Jadąc lub płynąc czymś, przebywać jakąś drogę (14)
- 2. Jadąc mijać, nie zatrzymywać się; omijać obowiązkowy postój na szlaku handlowym (skład lub posterunek celny), pogwałcać tzw. przymus drogowy (5)
- 3. Jadąc wyprzedzać (1)
- 4. Jeździć na koniu lub z koniem uwiązanym obok dla utrzymania go w sprawności lub sprawdzenia go (1)
przejeżdżać co (1): Sthoią po dziſieyſzy dzien pola Alanſkie puſte, ktore zową płoniny, telko ie caſem przeiezdzaią, Kozaci ſzukaiąc coby vtargnęli MiechGlab 41.
przejeżdżać przez co (1): iż drógá ieſt y ma bydź wolna kupcom y obywátelom Króleſtwá Polſkiégo/ y źiem Litewſkich/ Mázowieckich/ Ruſkich/ Zmudzkich/ którzy przeiéżdżáią [transeuntibus JanStat 905] z ſwémi kupiámi y rzeczámi którémikolwiek przez Pruſką y Litewſką y iné źiemie Zakonowi poddáné SarnStat 1121.
przejeżdżać czym [= środkiem lokomocji] (2): StryjKron 652; Eremigo – łodzia przeiezdząm. Calep 370b.
przejeżdżać z czym (2): SarnStat 1121 cf przejeżdżać przez co; SarnStat 1238 cf przejeżdżać skąd.
przejeżdżać dokąd (2): A ieſliby który z Stároſtów dopuśćił którému nád zákazánié náſzé do Sląſká przeiéżdżáć: temu y Stároſtwo ma bydź wźięté: y inym karániém/ któré nam godné będźie ſie zdáło/ ma bydź karan. SarnStat 1237, 1238.
przejeżdżać skąd (1): áni żadnému poddánému náſzému liſtów wolnośći przećiwko zákazániu tákowému/ do Węgier y do Sląſká/ ábo ztámtąd z rzeczámi y z kupiámi przeiéżdżáć dozwolimy [neque ... libertatis literas ... commeandi et transeundi concedimus JanStat 1038] SarnStat 1238.
przejeżdżać z czym (1): Iż którybykolwiek ná potym był doświádczon nád to zákazánié náſzé przeiéżdżáć [transeundi JanStat 1036] z kupiámi y z Zbożem którymkolwiek do Sląſká/ zá gránice króleſtwá náſzégo: y ná gárdle/ y ná dobrách wſzyſtkich ma bydź karan. SarnStat 1237.
przejeżdżać dokąd (2): SarnStat 965 cf »przez most przejeżdżać«, 1237 cf przejeżdżać z czym.
»przejeżdżać granicę, za granicę« = transire ultra fines JanStat (1:1): którzy przeiéżdżáiąc gránice Koronné/ zágránicznikóm gwałty y ſzkody czynią SarnStat 452, 1237.
»koniem przejeżdżać« (1): StryjKron 652 cf »w brod przejeżdżać«.
»przez most przejeżdżać« (1): którzy ná ſkład Krákowſki/ álbo téż przez moſt Káźimiérſki przez Kráków przeieżdżáć będą SarnStat 965.
[przejeżdżać co: AktaSynod I 76 cf Szereg.]
W połączeniu szeregowym (1): iż miáſtá któré ſą zá Lwowem/ iáko Hálicz/ Kołomyia/ Striy/ y inſzé wśi niemáią dáléy z kupiámi ieźdźić/ iedno do Lwowá: áni máią indźie omiiáć/ áni przeiéżdżać/ álbo obiéżdżáć ad loca anteriora SarnStat 1047.
Synonimy: 1. przebywać; a. przeprawiać się; b. wizytować; 2. omijać; 3. ubiegać, wyprzedzać.
Formacje współrdzenne cf JECHAĆ.
Cf PRZEJEŻDŻAJĄCY, PRZEJEŻDŻANIE
RS