[zaloguj się]

PIĘĆ (1177) nm

N i A pięć; W pozostałych przypadkach piąci- (230), pięci- (15), piunci- (1), piąci- a. pięci- (44); pięci- KromRozm 77, OrzRozm; piąci- : pięci- FalZioł (4:1), BielKron (27:4), OrzQuin (3:1), GórnDworz (1:1), SkarŻyw (4:1), SarnStat (27:1); piąci- : piunci- LibLeg (11:1).
Fleksja

N m pers pięć (42), piąci (2); piąci SkarJedn; pięć : piąci BielKron (10:1). m an pięć (2). subst pięć (122). poza związkami z rzeczownikiem pięć (38).G piąci (105), piąciu (4), pięć (4); piąciu WyprKr, CzechRozm; pięć KrowObr, WujJud; piąci : pięć BielKron (9:2); piąciu : piąci ZapWar (2:35).D piąci (8), piąci(o)m (1); -i : -(o)m BibRadz (1:1).A m pers pięć (31), piąci (10), piąciu (1); pięć LibLeg, OpecŻyw, ConPiotr, KrowObr (3), Leop (2), RejPos (2), BielSpr, piąci Phil, WujNT; pięć : piąci BibRadz (5:1), BielKron (13:1), BudBib (1:1); pięć : piąci : piąciu StryjKron (1:5:1). m an pięć (33). subst pięć (562). poza związkami z rzeczownikiem pięć (45).I m piącią (30), [piącima]. f piącią (8) ZapWar, BibRadz (2), BielKron, RejPos, ModrzBaz, LatHar, SarnStat, piąciu (1) WyprKr, pięć (1) MiechGlab. n piącią (6).L piąci, pięci (117), pięcioch (1), pięć (2); pięć KwiatOpis; -i : -och OrzQuin (1:1); -i : pięć Leop (1:1).Dubium po piącią (1).

Składnia orzeczenia typu: pięć ([kogo, czego]) jest, było (83); pięć ([kto, co, kogo, czego]) , byli (38); jest, było LibLeg, FalZioł, KłosAlg (3), LibMal, MurzNT, GliczKsiąż, RejFig, WyprKr, Mącz (2), LeovPrzep (3), GórnDworz, GrzepGeom, KwiatOpis, BudBib (7), Strum, BiałKaz, BudNT (2), KochOdpr, Oczko (4), WerGośc, Calep (2), LatHar, VotSzl; , byli OpecŻyw, GlabGad, GroicPorz, OrzQuin, HistRzym, SkarJedn (2), StryjKron (2), GostGosp (2); jest, było : , byli HistJóz (1:1), Leop (7:2), BibRadz (6:2), BielKron (10:9), RejAp (3:1), RejPos (4:1), RejZwierc (2:1), SkarŻyw (2:2), KochPhaen (1:1), WujNT (7:3), SarnStat (1:4).

Składnia przy dawki typu: ta pięć (14), ty, ci pięć (54); ta HistJóz, Leop (5), GrzepGeom, BiałKat, CzahTr, ty, ci LibLeg, ZapWar (4), GroicPorz, BibRadz (6), BielKron (4), OrzQuin, RejAp, GórnDworz (2), RejPos (3), BielSat, KwiatOpis, RejZwierz, BudBib, ModrzBaz, SkarJedn (3), ZapKościer, StryjKron, BielRozm, GórnRozm, LatHar (3), WujNT (2), SkarKazSej (2); ta : ty, ci Mącz (2:4), SkarŻyw (2:2), SarnStat (1:5), SkarKaz (1:1).

Składnia rządu lub zgody z rzeczownikiem lub zaimkiem oznaczającym przedmiot liczony dla poszczególnych przypadków: w składni rządu: N (163), D (2), A (648), I (42), L (67); w składni zgody: N (5), G (108), D (6), A (4), I (4), L (40).

stp, Cn notuje, Linde XVIXVIII w.

Znaczenia
Liczebnik główny; quinque Murm, Mymer1, Miech, HistAl, Vulg, PolAnt, Mącz, Modrz, JanStat, Cn (1177): ZapWar 1508 nr 1991; Ezopie coś to vdziáłał/ Aza ten wieprz pięć nog miał: [...] Xánt rzekł/ Ośḿ ich policżáią. Ale tu pięć od iednego/ Nie widziałem nigdy tego BierEz C2v; Murm 199; Mymer1 42v; Wezmiż [...] Granorum Coconidij w licżbie pięć FalZioł I 51b; GlabGad A5v [2 r.]; KłosAlg D; LibMal 7544/87v; HistAl F7v; KromRozm I F; MurzHist D2v; KromRozm III L8v; GliczKsiąż I5; á s tych [pieniędzy] potym Przyſyężnicy biorą groſzy dwádźieſćiá/ w ſpolny dźiał ktory przy Appellácyey byli: A Woyt pięć GroicPorz bb3v; Przetho wam da Pan mięſá byśćie iedli nie ieden dzień/ áni dwá/ áni pięć/ áni dzieſięć/ ábo dwádzieśćiá/ ále cáły mieſiąc Leop Num 11/19, Ex 26/3, 9, 36/10, 16, 31, 32; Tyſiąc wáſzych vćiekáć będą ná pogrożenie iednego/ á ná pogrożkę piąći vćieczećie BibRadz Is 30/17, Gen 14/9, 18/28 [2 r.], I 46a, Num 11/19, 2.Par 4/6; BielKron 17v, 33, 94v, 108v, 119 (11); Pente, Latine quinque, Pięć. Mącz 290a, 220a, 342c [4 r.]; RejAp 144; GrzepGeom E4, Mv; BielSpr 22v; Strum F4v, O4v; BudNT Matth 25/2; tedy ia z tey ich mowy to pokażę/ że oni nie trzy oſoby/ ále pięć muſzą mieć. CzechRozm 15, 15; ZapKościer 1581/21v; To koło/ ná ośm częśći właſnie rozdźieloné: Pięć nád źiemią/ á trzy záś nieśie zánurzoné. KochPhaen 18, 19; ReszPrz 64; Calep 889a, 1121a; Phil D, E3; GrabowSet Ev; LatHar 120, 492, 649; A poſzedſzy on ktory był wźiął pięć tálentow/ robił imi/ y zyſkał drugie pięć. WujNT Matth 25/16, Matth 25/2, s. 105 marg, Matth 25/3, 20, s. 108 [2 r.]; SarnStat 428, 781; SkarKaz 549a; CzahTr L4.

pięć z kogo (3): Pięć z was będzye ich ſto goniło BielKron 45; BudNT Matth 25/2; WujNT Matth 25/2.

W składni rządu z rzeczownikiem lub zaimkiem oznaczającym przedmiot liczony w pl (903): MetrKor 34/135v; LibLeg 6/192, 9/52v, 11/97, 98v, 99 [2 r.] (9): ZapWar 1514 nr 2150, 1517 nr 2233, 1529 nr 2474, 1536 nr 2552 [2 r.], 1545 nr 2631 (8); ZapMaz III G 1/113v; Ezopie coś to vdziáłał/ Aza ten wieprz pięć nog miał BierEz C2v, C2v; Dobrzes rzekla ijże niemáſs męża/ bos piętz mężow miała OpecŻyw 50, 26v [2 r.], 30v; Murm 6; Mymer1 5; HistJóz D4, D4v; włoż w wodkę ieleniego ięzyku/ á pothym po pięci godzyn wyciſni FalZioł I 46d; Pięć żółtkow iaiecżnych z trzema dobremi łyſzkoma wina wypić pomaga krwawą biegunkę maiączym. FalZioł IV 20b, I 4c, 7d, 13c, 15a, 29c (42); BielŻyw 29; MiechGlab 19, 49; Pięć też ieſt rozdziałow niebieskiego okręgu KłosAlg A2v, A3; Szędziovie ziemſczi pamiętnego niemayą bracz vięczei iedno pięcz groſſy ComCrac 1543/18; LibMal 1543/68, 1544/78v, 1545/94v, 96 [2 r.], 104 (37); RejRozpr F2v; ConPiotr 1544/31v; RejKup c3; HistAl H8; GliczKsiąż H5v, 16; LubPs T marg, aa4; Zá śiną ránę [wina jest sędziemu]/ pięć groſzy y ſzeląg. GroicPorz c3v, c3v [2 r.], k2v, k3, k3v, k4 (9); KrowObr 39v, 88; Pośpieſſyłá ſie tedy Abigáil/ y wzięłá [...] pięć báránow warzonych/ y pięć miar białey mąki Leop 1.Reg 25/18, Gen 47/2, Ex 26/3, 36/10, 32, 3.Reg 7/16 [2 r.] (16); UstPraw D2, D3, E4v; Przy páłacu był ſad piękny/ murem otocżony/ Kędyś poźrzał/ wſzytek ná pięć gráni vſádzony. KochZuz A2; Pánnę mu wywiedziono/ pięć piſzcżkow zágráło RejFig Dd4; RejZwierz 140v; WyprKr 3 [2 r.], 8v, 14v, 16 [2 r.] (15); Ony pięć Krolow wywlokſzy z Iáſkinie obieſzono. BibRadz Ios 10 arg, I 28v marg, Gen 47/2, Lev 26/8, Num 7/41 [3 r.], 47 [3 r.] (57); Cżłowiek pirworodny piącią ſyklow ſrebrá ma być odkupion BielKron 36; Tygurynowie y Berniánie z nowu zácżęli walkę z piąćią wśi BielKron 210, 17v, 19, 21, 23 [2 r.], 27 (100); Mącz 17c, 26c, 59c, 79a, 275a (23); SienLek 54v, 84v, 90v, 113v, 141v (9); LeovPrzep D; RejAp 76, 78v [2 r.], 79, 80v, 144 [4 r.], Ee4v [2 r.]; GórnDworz Ll5v, G5, Q2v, V4; Dźiewięć pedes Rzymſkich/ vczynią pięć łokiet Krákowſkich. GrzepGeom Nv, E4, E4v [2 r.], F3, F4, H3 (9); HistRzym 112v; RejPos A6v, 6v [2 r.], 157, 161v, 241 (12); BiałKat 61; BielSat C; KwiatOpis B4; RejZwierc 105, 111, 145, 169v, 231v (9); BielSpr 6v, 10; BudBib Num 3/47, 50, 7/17 [3 r.], 23 [3 r.], 29 [3 r.] (24); Strum Dv, D2, D2v, D3; BudNT Matth 14/19, Luc 12/6; StryjWjaz C; CzechRozm 136; ModrzBaz 51, 124v, 133v; SkarJedn 273, 285, D3; KochOdpr D3; Oczko 20 [2 r.], 20v, 27 [2 r.], 28, 29v [3 r.] (11); KochPs 2; y poſtánowiłem ná ſercu/ dáć co dzień pięć pieniędzy/ dla Páná Bogá SkarŻyw 100, 35, 86, 100 [3 r.], 143, 188 [2 r.] (29); ZapKościer 1589/87v; StryjKron A3v, 205, 300, 315, 320 (10); CzechEp 111; KochPhaen 17; WerGośc 232; KochPieś 21; BielRozm 15; GórnRozm F3v, 14, L3v marg; ActReg 68; Calep 180b, [619]b, [729]a, 888b; GostGosp 84, 162, 169; Phil F2, G; OrzJan 58; WyprPl A2v, A4v, C2, C2v; LatHar +++2, 1 [2 r.], 46, 69 [2 r.], 244 (16); KołakSzczęśl B; WujNT Matth 25/15, 16, 20 [3 r.], Luc 1/24, 12/52 (19); WysKaz 27 [2 r.]; Ale potym pięć Kommiſsarzów bydz ma. SarnStat 839, 64, 105, 108, 132 [2 r.], 187 (31); SkarKaz 157a [2 r.], 209b, 549a, Ooooc, Oooo2a; VotSzl D4v, E3v, E4; SkarKazSej 701b; KlonFlis A2. Cf Wyrażenia, »pięć listow«, Szereg, Wyrażenie przyimkowe, Zestawienia liczebnikowe, »pięć milionow«, »pięć tysięcy«.

W składni rządu z rzeczownikiem w sg (2): nyekthorzi panowye Samy wglowach Przodkyem Prothwycz Wlodimyerſky [...] prziczyagnely pod zamek naſch Oczakow Sobronam, Srvſznyczamy. y doſthawaly zamkv y zabyly do Smyerczy pyancz czlowyeka. LibLeg 11/140v. Cf Zestawienia liczebnikowe.

W składni zgody z rzeczownikiem lub zaimkiem oznaczającym przedmiot liczony w pl (159), z rzeczownikiem zbiorowym (7): pan Iakub ma osstacz do tych piączy lath na Illowskiem ymienyv ZapWar 1548 nr 2668, 1505 nr 2007, [po 1505] nr 2086, 1506 nr 1976, 1507 nr 1988, 1510 nr 2062 (33); MetrKor 38/286; Quinquemestris, Funff monat alt. Pyęć myeśyące ſtáre. Murm 9, 6; [Józef] oſtatnyą pięc bracyei ſwych poſtawił przed krolem HistJóz E2; BartBydg 84b; po piąci godzinach każą oględować vrinę FalZioł V 2, I 102b, IV 43b, V 28v; MiechGlab 27; Reguła Detri w piąci terminiech. KłosAlg Gv; LibMal 1545/105v, 1547/135, 1548/145, 1550/154v, 1554/185; SeklWyzn 3v; GliczKsiąż I5v; Dyabeł iednemu Oycu wyrwał dźiećię w piąći lećiech z rąk GroicPorz 114v; Day Boże/ áby przes przytzynę pięć Braćiey Polakow/ [...] przyſliſmy ku wietzney oytzyźnie. KrowObr 174v; WyprKr 73; Abowiem ieſli nas nie będźie chćiał rátować w tych piąći dniách może nas obronić kiedy chce y ná wieki BibRadz Iudith 8/10, Gen 18/28, Iudith 4/9; Seymy dla tego ſkłádáią áby ná nich rádzono o pięći rzeczách OrzRozm S4v; Y rzekł Pan Bog do Ieremiaſzá/ vcżyń ſobie ſześć łáńcuchow drzewiánych/ włoż na ſię ieden á pięć poſli piąći krolom BielKron 94v, 113v, 144v, 180v, 210, 210v (17); Mancupi emptio, Vrzędne wkupienie wedle práwá przi oblicznośći piąći ſwiádków. Mącz 206b, 63b, 244a, 263a, 290a, 342c (9); OrzQuin N4v; SienLek 55; LeovPrzep C3; GórnDworz B7v, L7v; Potym ſą Figury o piąći węgłách GrzepGeom D2v, D2v, D3 [2 r.]; A ony drugie pięć [panny]/ [...] ktore przyſzły s plugáſtwy ſwoiemi/ á nie miáły około ſiebie żadnych powinnośći ſwoich/ iż ieſt zámknioná fortká przed nimi. RejPos 241, 147; A zaż niewiéſz: iż bogacz wiedźiał o piąći bráćiéy ſwéy thu ná świećie/ y ſtárał ſye o nie v Abráhámá BiałKat 158v; KwiatOpis B4v; GrzegŚm 16 marg; bądź záwżdy gotow/ á miey zápaloną lámpę w ręku ſwoich/ iáko ony pięć mądre pánny RejZwierc 170v; WujJud 142v; BudBib Ex 38/1 [2 r.], Ez 41/9; ModrzBaz 83, 133v; SkarJedn A*, 266; SkarŻyw 503, 542; ZapKościer 1585/61v, 1587/70v [2 r.]; NiemObr 6; GórnDworz F3; LatHar ++6, 509; Izali piąći wroblikow nie przedáią zá dwá pieniążki WujNT Luc 12/6, Luc 16/28; tákowému nágánionému inſzy świádkowie dádzą świádectwo/ to ieſt/ oni pięć świádkowie proſtémi ſłowy SarnStat 470, 131, 132 [2 r.], 301, 534, 605 (12); KmitaSpit A4; Z PIąći rzecży obieram przyiaćielá ſobie CzahTr L4; SkarKazSej 682a; [zawieszenie złote 1 z piącima Kamienioma InwMieszcz 1591 nr 285]. Cf Wyrażenia, »Pięć Ksiąg Mojżeszowych«, Szereg, Zestawienia liczebnikowe, »pięć tysięcy«.

W charakterystycznych połączeniach: w połączeniu z określeniami czasu: pięć dni (31), godzin (17), księżycow, lat (170), miesięcy (35), minut, niedziel (5), rokow; w połączeniu z określeniami miar: pięć dragm (2), funtow (3), grani, grzywien (31), kop (6), korcy, kuf, kwart (3), łotow (3), łyżek (10), małdrow, mendeli, miar, skropulow (2), tabliczek, talentow (16), uncji (5); pięć krokow (2), łokci (49), mil (9), palcow (3), piędzi, stop (5), sznurow; w połączeniu z nazwami jednostek monetarnych: pięć fawow (2), groszy (53), koron (2), kwartnik, marek, pieniędzy (5), połgroszkow, szeklow (9), szelągow (2), złotych (15).

Wyrażenia: »pięć części« [w tym: w składni rządu z sb pl (11), w składni zgody z sb pl (2)] (13): BielKron 17v; Quinquepartitus, Pięćczęſtny/ To yeſt ná pięć częśći ſie dzielący. Mącz 342d, 342d; proch ták cżynią: [...] kiedy dobra Sáletrá biorą iey pięć cżęśći álbo funtow/ węgla dobrze wytlonego/ pułtory cżęśći álbo pułtorá funtá/ tákże też siárki BielSpr 73; Wſzákże ábyſmy wiernym ku ich poćieſze iákąkolwiek pomoc dáli: rozdzielemy te kśięgi ná pięć częśći. WujNT 837, przedm 41, s. 187; Ordinácia ábo porządzenié tychże dóbr ná pięć częśći. SarnStat 358; pátrz o piąći częśćiách dochodów królewſkich. SarnStat 493, 102, 104, 358, 1307.

»pięć okresow niebieskich« (1): Zonae coeli, Pięć ſzerokich okreſów niebieskich w które wſziſtko niebo bywa dzielono. Mącz [513]a.

»pięć palcow« [w składni rządu] = dłoń (2): BielSat C4v; Ná kogo iedno każeſz/ ſwe pięć pálcow włożę. BielRozm 22.

»pięć ran Pana (a. pańskich), stigmata« [w tym: w składni rządu (4), w składni zgody (4)] (7:1): BierRaj 21; Y co inégo Nowy Zakón ieſt/ iedno nie Ewányelia święta/ ná piąćioch ránách Páná Kryſtuſowych zbudowána? OrzQuin N2, N2, N4v; RejPos 82; Piętnaśćie Paćierzy przydáiemy zá pięć naprzednieyſzych ran/ Pánu náſzemu LatHar 508, 488; SkarKaz 209b.

»pięć razów (a. razy)« [w tym: w składni rządu (2), w składni zgody (2)] (4): onego cżoſnku ktori vroſcie/ wezmi iego naſienie y poſiey, cżiń tak pięć razow FalZioł I 5c; Pięć rázy przez dzień [wyznawcy Machometa] modlą ſię Bogu obroćiwſzy ocży ná południe. BielKron 260; SienLek 62, 122.

»pięć smysłow« [w tym: w składni rządu (6), w składni zgody (1)] (7): W cżłowiecże też pięć ſmyſłow y pięć też ieſt rodzaiow rzecży żywiączych KłosAlg A3; Spowiedam ſię miły kxieże Wyelem grzeſzyi zawzdy wſzedzie. [...] Rzadkom chodzyl do koſczyola Alem iednak mowyl doma. Znac nienaboznie paczierze [...] Spiący sſmyſlow sſyedmy grzechow A sktorych ſnac wieczey ſmiechow. RejKup i3v; BielKom C3v; Bo przeto nam dał Pan pięć ſmyſłow przed inemi źwirzęty RejZwierc 148; MycPrz I C3v; WierKróc A4v; LatHar 587.

Zestawienia: »Pięć Ksiąg Mojżeszowych« [w tym: w składni rządu (2), w składni zgody (1)] (2): to zakonem ſtárym zowyemy/ [...] cokolwyek yeſt nápiſano wpyęći kſyęgach Moizeſſowych KromRozm II i4v; [Machomet] Náwrácał tedy rozmáity lud wzyąwſzy s ſtárego zakonu pięć kſiąg Moiżeſzowych BielKron 165; SarnStat 265.

bot. »pięć listow« = Potentilla L., pięciornik; pentaphilon Murm, Mymer1, Cn (2): Pentaphilon. Funffinger. Pięcz liſtow. Mymer1 18v; Murm 115; [SzymŁowEnch +].

Szereg: »(w) pięć a (w) pięć« [w tym: w składni rządu z sb pl (10), w składni zgody z sb pl (2)] (7): Per olympiades numerabant Graeci annos suos, Grekowie látá ſwe od tych iſtych piąćy á piąćy lát rachowáli. Mącz 263a; Quinto quoque anno, ná kożde pięć lat/ álbo w pięć á w pięć lat. Mącz 343c, 200c, 263a, 342c; chcemy gránice w pięć á w pięć lat/ ieſli tego potrzebá będźie/ odnawiáć. SarnStat 1077, 101.
Wyrażenie przyimkowe: »z pięć« [w tym: w składni rządu z sb pl (20), z elipsą rzeczownika (1)] (21): wezmi kołacżkow z apteki dialacce/ dla poſilenia ſpieć [!] nakażdy dzień. FalZioł I 6d; Theż na kolię ktora bywa w cieńſzych ielitach/ [...] vcżiń kliſterę s prochu thego ziela rozmącziwſzy w ciepłey wodzie/ ktorey ma być quarta albo mniey/ á ſoli łyſzkę wſip/ á oliwy ſpięć łyżek albo maſła. FalZioł I 54a, I 13c [2 r.], 16d, 21c, 23c, 26a (20); Ieſli ſye chceſz vchronić winem vpić: tedy ná czczo iedz wieprzowe płucá pieczone/ álbo gorzkich migdałow s pięć. SienLek 57v.

Zestawienia liczebnikowe [w tym: (nie licząc »pięć milionow«, »pięć tysięcy«) w składni rządu z sb pl (124), z sb sg (1); w składni zgody z sb pl (13), z sb sg (1); z elipsą rzeczownika (10); bez związku z rzeczownikiem (3)] (280):

Zestawienia bezspójnikowe (84):

dziesiątki, jedności (5): BielŻyw 24; Prorokuie przeciw dwudźieſtu piąći ſtárſzych z ludu BibRadz Ez 11 arg; Burchardus Haren Miſtrz Zakonu ze trzydzieſcią piącią Bráciey. StryjKron 325, 300; OrzJan 62.

Cf »pięć milionow«, »pięć tysiąc kroć«, »pięć tysięcy«.

Zestawienia ze spójnikami (191):

Spójnikiłączy (182):

Zestawienia dwuczłonowe (134):

dziesiątki i jedności (100): LibLeg 11/97; ZapWar 1535 nr 2547; MetrKor 57/115v, 118v, 59/273v, 279v; A vmarł we trzydzieſci y wpiąci leciech. BielŻyw 164; wpada [Wolha] w morze Euxinum dwadzieſcia y pięć drogami roznimi. MiechGlab 26; HistAl G3v; GroicPorz b3, c3v [2 r.], k3; KrowObr 35v, 78v marg, 197, 251; Dwánaśćie lat miał Mánáſſeſ/ kiedy Krolowáć pocżął: A Krolował w Ieruſálem pięćdzieſiąt y pięć lat. Leop 4.Reg 21/1, 2.Par 20/31 [2 r.], 2.Esdr 7/25, Ez 11/1; A Máláleel żyw był ſześćdźieſiąt y pięć lat BibRadz Gen 3/15, Gen 5/21, 11/12, 12/4, Ez 40/30, 33 (12); BielKron 8, 17v, 61v, 66v, 260 (12); LeovPrzep A4v, Bv; GrzepGeom 12; RejPos 266v; KwiatOpis Dv; BudBib 1.Reg 22/18, 2.Par 20/31 [2 r.], 25/1, 33/1, 36/5, 3.Esdr 1/38; CzechRozm 136 [2 r.], 136v, 137, 141v; SkarJedn 91, 97, 98; SkarŻyw 56, 455, 601 [2 r.]; ZapKościer 1580/16v, 1582/36v, 1585/53v, 1587/71, 1588/74v, 79; WujNT Ioann 6/19, s. 391, Act 7/14, s. 511.

LibLeg 9/50; MiechGlab 26; ſtronie ktora ápellowáłá ty pięć y dwádźieſćiá groſzy wracáią. GroicPorz bb3v, bb3v; A gdy ſie odwieźli iákoby ná pięć y dwádzieśćiá álbo trzydzieśći ſtáiánia/ vyźrzeli Iezuſá chodzącego po morzu Leop Ioann 6/15, 2.Par 27/1, 36/5, Ez 11 arg; BibRadz 2.Reg 18/2; BielKron 463; Mille numum et mille sestertium pro eodem, Pięć y dwádźieściá koron. Mącz 253d, 79a, 472d; SienLek 92v; LeovPrzep H2, H2v [2 r.]; BudBib Gen 11/12, 12/4; ModrzBaz 79.

setki i jedności (9): Był tedy wſzytek czás/ ktorego żył Enos dźiewięć ſet lat y pięć BibRadz Gen 5/11, Gen 5/6, 11/32; SkarŻyw 58 [2 r.], [282]; wyzeznaly ze winni Vcczywymu Piotrowi Pękowi we Summi y z Rętą ſto y pięcz grzywien pruskich ZapKościer 1595/88v; WerGośc 262.

Y było dni Theráchowych pięć lat y dwieśćie lat BudBib Gen 11/32.

Cf »pięć tysięcy«.

Zestawienia wieloczłonowe (48):

setki, dziesiątki i jedności (23): Leop 2.Esdr 7/13, 20, 36; Owa wſzytek czás ktorego żył Máláleel był ośm ſet dźiewięćdźieſiąt y pięć lat BibRadz Gen 3/17, Gen 5/23, 30, 1.Esdr 2/66, 67; BielKron 10v, 35v; [Karolus Wielki] otrzymał Ceſárſtwo / á themu iuż wyſzło śiedḿ ſet lat dźiewięćdźieśiąt y pięć. LeovPrzep C, E4v; w Greciey wiele plácow ku rozmáitemu ćwicżeniu/ ná ſześć ſet/ dwádzieſciá y pięć ſtop było wymierzono. GórnDworz V4, V4; BudBib Gen 25/7, Dan 12/13; Oczko 29v [2 r.]; SkarŻyw [282], 286; WerGośc 262, 263; PaprUp E3v.

tysiące, setki i jedności (2): to miáſto ták wielkie ieſt á ludne/ iż roku od Kryſthuſa 1549. tyſiąc ſiedm ſet y pięć nowo narodzonych dziatek okrzcżono iednego roku. BielKron 288; BielSpr 12.

Cf »pięć tysięcy«.

Spójnikałączy [zestawienia dwuczłonowe] (9):

dziesiątki i jedności (5): A tak w męſzcżyznie: ieſtli we dwudzięſtu [!] á w piąci lat nie przeſtanie [niemoc św. Walentego]. [...] Tedy takowi ludzie do ſmierci z thą niemoczą zoſtaią FalZioł V 43.

BibRadz Ez 40/29; Curia, Ratuſz/ też Cech álbo bráctwo których w yednym cechu v Rzimiánów bywáło pięć [!] á trzydzieśći. Mącz 73a, 187b; wedle dwunaśći tablic vſtáwy/ káżdą krzywdę piąćią á dwudźieſtą grzywien miedźi opráwowano ModrzBaz 79.

setki i jedności (2): Centumviri [...], Sto á pięć ſędziow w Rzimie którzi káżdą poſpolitą y naymnieyſzą rzeć ſądzili Mącz 47d, 47d.

Cf »pięć tysięcy«.

Zestawienia osobliwe (4): Roku od porodzenia panny Mariey we trzydzieſci pięć po tiſiączu y piąciſet. GlabGad A4; MiechGlab *3; Stadium, Dálekość ſto pięć y dwádźieścia kroków w ſobie oſięgáyęca. Mącz 411d; Y żył Lámech po ſpłodzeniu Noego/ dziewięćdzieſiąt pięć lat y pięćſet lat BudBib Gen 5/30.

»pięć milionow« (1): Ziemia Inflancka [...] woinę wscząwszy przez niemały czas wiedli zwielkim Litewskiego narodu krwie rozlaniem y samego skarbu W.K.L. nakładem, zktorego więcey niż pięć Milionow na Obronę tei Ziemie wydało się. ActReg 41.

»pięć tysiąc kroć« (1): Quinquies millies, Pięć tyśiąc kroć. [może: pięćkroć tysiąc] Mącz 221c.

»pięć tysięcy« = quinque milia HistAl, Vulg, PolAnt; quina milia Mącz, Modrz [w tym: w składni rządu ztysiąc” (119), w składni zgody ztysiąc” (8)] (127): LibLeg 9/53v, 11/108 [2 r.], 109; Y ſiedli na onym ſienie mężow iakoby piętz tyſięcy OpecŻyw 52v, 1; KłosAlg D; WróbŻołt aa4; HistAl M6v; MurzNT Matth 14/21, Ioann 6/10; Vſiádło tedy mężow w pocżćie iákoby pięć tyſięcy. Leop Ioann 6/10, Ez 48/15, 2.Mach 12/10, Mar 6 arg, Ioann 6 arg; RejFig Cc; BibRadz 1.Esdr 2/69, Ez 45/6, 1.Mach 4/28, 34, 2.Mach 12/10; [cesarz] miał przy ſobie około trzech tyſięcy Hiſzpánow/ Niemcow pięć tyſiąc pieſzych BielKron 226v; Iechał thedy [Skanderbeg] do Apuliey z piąćią thyſiąc rycerſtwá ſwego BielKron 252v, 47v, 202v, 220, 248, 250 (16); Mącz 342d; OrzQuin R3v; LeovPrzep E4v; RejPos A6v, 80v, 81v, 183; RejZwierc 3; BielSpr 30v; BudBib 2.Mach 12/10; CzechRozm 29; [św. Wincenty] Po Hiſzpániey y indziey y o pięć tyśięcy żydow niewiernych do wiáry S. przywiodł SkarŻyw 310, 384 [2 r.], 454, 600; StryjKron 320, 557, 622, 697; ReszPrz 121; OrzJan 40; LatHar 536; A tych ktorzy iedli było pięć tyśięcy mężow. WujNT Mar 6/44, przedm 36, s. 57, Matth 14/21, 16/9, s. 65 marg [2 r.] (11); SarnStat 1209; KmitaSpit Bv; KlonFlis E3; KlonWor 71.

~ Dla liczb typu 5860; Spójnikiłączy (2):

Zestawienie dwuczłonowe (1): káżdy legion miał tylko pięć tyśięcy y cżterdźieśći żołnierzow ModrzBaz 113.

Zestawienie wieloczłonowe (1): wſſyſtkiego nacżynia w obec złotego y ſrebrnego/ było pięć tyſięcy/ ośm ſet/ y ſſeśćdzieſiąt. Leop 3.Esdr 2/14.

Dla liczb typu 25000 (37):

Spójnikiłączy (35):

Zestawienia dwuczłonowe (24): LibLeg 9/50; Y popiſano ich z pokolenia Beniámin ktorzy mogli miecżem boiowáć/ dwadzieśćiá y pięć tyſięcy Leop Iudic 20/15, Esth 9/16, Ez 48/10 [2 r.], 13 [2 r.], 15 (13); BibRadz Ez 45/1, 3, 5, 6; było ich w pocżćie trzydźieśći y pięć tyſięcy Káráwany BielKron 456, 391v; BudBib Esth 9/16; BiałKaz L2v.

a obyeczowal na kaſzdy rock pyancz y dwadziesczya thyssyeczy slotych. LibLeg 9/51, ModrzBaz 104.

Zestawienia wieloczłonowe (11): Leop Num 1/37, 26/41, 50; Tedy náliczono z pokolenia Beniáminowego/ trzydźieſći y pięć tyſięcy y cztery ſtá. BibRadz Num 1/37, Num 26/41, 50; BielKron 39 [2 r.]; BudBib Num 26/41.

Bo okrom pobitych ſtárych ludzi/ y máłych Dziatek/ Ludzi Chrześćiáńſkich pięćdzieſiąt y pięć tyſięcy 340. wywiedli w niewolą StryjKron 777.

Byłá tedy ſummá wſzech policzonych z pokolenia Gád/ czterdźieſći y pięć tyſięcy/ ſzeſć ſet y pięćdzieſiąt. BibRadz Num 1/25.

Spójnikałączy; zestawienie dwuczłonowe (2): BielKron 52v; Cuius hyberna aberant, ab eo millia passum, 25. Którego obós á źimowne ſtánowisko od niego przes pięć á dwádzieśćiá tyſięcy kroków było. Mącz 429b.

Dla liczby 185000; spójnikiłączy zestawienie wieloczłonowe [zawsze przekład tego samego tekstu] (11): RejWiz 114v, 155v; zá Sennácherybá ſto ośḿdźieſiąt y pięć tyſięcy zginęło. BibRadz 2.Mach 8/19; RejAp 147v; ſto y oſḿdzyeſiąt y pięć tyſięcy ludzi zábił Anyoł iedney nocy RejPos 200, 167, 185; RejZwierc 200v.

iáko pod Sennáchieribem ſto y ośmdźieſiąt y pięć tyſięcy zginęło Leop 2.Mach 8/19; RejPos 50; RejZwierc 264. ~

W przen (1):
Wyrażenie: »pięć palcow« (1): Koroná tá ty ſtany iáko członki w ćiele ſwoim záwżdy miáłá: Duchowny/ Senatorſki/ żołnierſki/ mieyſcki/ orácki ábo kmiecy. Ták ſię to ćiáło zroſło z tych piąći członkow: ták tá ręká z tymi pálcámi piącią vrodźiłá ſię/ y vchowáłá/ y zmocniłá. SkarKazSej 682a.

Synonimy: zest.: »pięć listow«: pięciornik, pięćparcic, pięćperst, pięćpierść.

Cf PIĄCIŁOKTOWY, PIĘCILIST, PIĘCIODŁONNY, [PIĘCIOGROSZEWY], PIĘCIOLETNI, PIĘCIPARCIC, PIĘCIPARCICA, PIĘCIPARŚCIEC, PIĘCIPIERŚCIC, PIĘCIPIERŚCIEC, PIĘCIPIERŚCIEK, PIĘCIPIĘDEK, PIĘCIPIĘDNY, PIĘĆCZĘSTNY, PIĘĆDŁONNY, PIĘĆDZIESIĄT, PIĘĆDZIESIĄTEK, PIĘĆDZIESIĄTKROĆ, PIĘĆDZIESIĄTY, PIĘĆDZIESTNY, PIĘĆDZIESTY, PIĘĆFUNTNY, PIĘĆFUNTOWY, PIĘĆGRANISTY, PIĘĆKROĆ, PIĘĆLETNY, PIĘĆLICZEBNY, PIĘĆLISTNIK, PIĘĆLISTNY, PIĘĆŁOKIETNY, PIĘĆMIESIĘCZNY, PIĘĆPALCOW, PIĘĆPALCOWY, PIĘĆPARCIC, PIĘĆPARCICA, PIĘĆPERST, PIĘĆPERSTOWY, PIĘĆPIERŚCIEC, [PIĘĆPIERŚĆ], PIĘĆPIESTRZYCA, PIĘĆPIĘDZISTY, PIĘĆROCZNY, PIĘĆSET, PIĘĆSETKROĆ, PIĘĆSETNY, PIĘĆSTOPNY

MN