[zaloguj się]
[pdf]

OMIERZŁY (13) part praet act

Wymowa: omier-zły.

o oraz e jasne.

Fleksja
sg
mN fNomierzłå nNomierzł(e
Gomierzł(e)go G G
Domierzłému D D
Iomierzłym I Iomierzłym
pl
N m pers omierzli
subst omierzł(e)
G omierzłych
D omierzłym

sg m G omierzł(e)go (1). ◊ D omierzłému (2); -ému (1), -(e)mu (1). ◊ I omierzłym (2). ◊ f N omierzłå (1). ◊ n N omierzł(e) (1). ◊ I omierzłym (1). ◊ pl N m pers omierzli (1). subst omierzł(e) (1). ◊ G omierzłych (1). ◊ D omierzłym (2).

Sł stp, Cn notuje, Linde bez cytatu.

W funkcji przymiotnika: Taki który budzi wstręt; obrzydliwy, ohydny, wstrętny (przeważnie w sensie moralnym); abominandus, aspernabilis, averruncandus, aversabilis, detestabilis, exsecrabilis, exsecrandus, exsecratus, fescenninus, flagitiosus, foedus, impurus, inquinatus, lutulentulus, maculosus, morosus, nauseosus, obscenus, odiosus, pathicus, putidulus, putidus, sceleratus, scenninus, sordidus, spurcidicus, spurcatus, tabernarius, teter, turpis Cn (13): Tho mowi Pan odkupićiel Izráelſki/ ſwięty iego/ ku nikcżemney á lekkiey duſſy/ y ku omierzłemu narodowi [ad abominatam gentem]/ do ſlugi wielu pánow Leop Is 49/7; A coż owſzem ma was vſpráwiedliwić wynálezyona á wymyſlona ſpráwiedliwość wáſzá? ktora/ [...] iż ſmierdzi á omierzła ieſt przed ſwiętą oblicżnoſcią iego RejPos 180v; Aż ich wiele zchłopiáło/ w tych ſtaniech Rycerſkich/ Náſláduiąc zwytzáiow wſzelákich omierzłych. Skáżonych chłopſkich. Lupow Zydowſkich WierKróc B; WerGośc kt, 207; A ieſli ieden nád wſzytkimi kántor táktu im nie dáie: błędow wiele y omierzłe wrzaſki/ wſzytkę wdźięczność śpiewánia popſuią. SkarKazSej 676b.

omierzły u kogo (2): RejPos 106v; Ieſli to nędzniku cżyniſz dla tego/ ábyś był błaznem v świátá/ y v Páná Bogá omierzłym? WerGośc 236.

omierzły komu (2): A dla tego też sſtawáią ſie gniewu Bożego ſędy/ ſynmi potępienia wiecżnego Pánu Bogu omierźli/ á mocy Szátáńſkiey poddáni KarnNap A4; GosłCast 46.

W przeciwstawieniu: »wdzięczny ... omierzły« (1): Przeſtąpił wolą Páńſką/ z onego wdzyęcżnego/ Sſtał ſie ná wſzem omierzłym záſię Pánu ſwemu RejWiz 116v.

Wyrażenie: »na wszem omierzły« (1): RejWiz 116v cſ W przeciwstawieniu.
Szeregi: »brzydki i omierzły« (1): iż ći ia tu nic nie mowię/ o pokorze y vniżániu ſie zmyſlonym Mnichowſkim obłudnym: ktore ták brzydkie y omierzłe ieſt przed ocżymá Páńſkimi/ iáko y ocży wynioſłe y ſerce nadęte. CzechRozm 211v.

»nieczysty i omierzły« (1): [miasto wielkie Babilon] ſtáło ſie mieſſkánim dyiabłom/ y ſtrażą wſſego duchá niecżyſtego/ y ſtrażą wſſelkiego ptaká niecżyſthego y omierzłego [custodia omnis volucris immundae et odibilis] Leop Apoc 18/2.

»omierzły a przeklęty« (1): ktoryś [nędzny człowiecze] ieſt iáko proch á błoto/ á nie inácżey iáko lichy robacżek przed ocżymá iego/ będąc ieſzcże prze grzech ſwoy omierzłym á przeklętym ſtworzeniem v niego RejPos 106v.

Synonimy: brzydki, nieczysty.

Cf OBMIERZŁY, OMIERZNĄĆ

TZ