[zaloguj się]
[pdf]

OGRZEWAĆ (17) vb impf

Teksty nie oznaczają ó oraz é; o prawdopodobnie jasne (tak w o-); a jasne.

Fleksja
inf ogrzewać
indicativus
praes
sg
1 ogrzewåm
3 ogrzewå
praet
sg pl
3 m ogrzewåł m pers ogrzewali
imperativus
sg
2 ogrzewåj

inf ogrzewać (4). ◊ praes 1 sg ogrzewåm (2). ◊ 3 sg ogrzewå (6). ◊ praet 3 sg m ogrzewåł (2). ◊ 3 pl m pers ogrzewali (1). ◊ imp 2 sg ogrzewåj (2).

Sł stp, Cn brak, Linde XVII – XIX w.

Sprawiać, żeby komuś było ciepło, żeby coś stało się cieplejsze; dawać ciepło; focillare, tepidare Calep; fovere Vulg [w tym: kogo, co (15)] (17): RejZwierc 127v; Calep 426a, 1055b; [okazowali nam ludzkość] Abowiem zápaliwſzy kupę drew ogrzewáli nas wſzytkich/ dla dżdżá idącego/ y dla źimná. WujNT Act 28/2.
Przen (7): Ale iáko Dawid ciáło ogrzewał ták też thy ogrzeway tę niewinną á ſwiętą kochánkę ſwoię [(tj. dusze]. RejZwierc 127v.
Zwrot: »zaziębłość dusze ogrzewać« (2): Záziębłość duſze iáko ogrzewáć. RejZwierc 127v marg [idem] Bbb3.
a) Opiekować się, pielęgnować (2): swy częſzczy yako spol wloky otkaſzuyę paſzyerbowy swemu 30 m. dla typrzicziny ysz go ogrzewa sluſzi tak yako na zina zaleſzi ZapKościer 1586/65.
Szereg: »wychowywać i ogrzewać« (1): Abowiem nigdy żaden ćiáłá ſwego nie miał w nienawiśći: ále ie wychowywa y ogrzewa [nutrit et fovet eam] WujNT Eph 5/29.
b) O Bogu: dawać życie (2):
Szeregi: »ogrzewać i obżywiać« (1): duch lepak/ to ieſt trzećia oſobá/ ogrzewał ono vcżynienie/ y obżywiał. CzechRozm 15.

»oświecać i ogrzewać« (1): Wſzytki rzecży ſą przezeń [przez Boga] ſtworzone/ ich być żywotem/ oſwiecáć y ogrzewáć SarnUzn E7.

a. O słońcu (6):

W połączeniu szeregowym (1): A są tácy zacni á poććiwi ludzie iáko ſłońce wſzem pożytecżni/ ktore wſzytki y oſwieca/ y ogrzewa/ y żywnośći rozmáite ożywia RejZwierc 100v.

W porównaniu (1): A thák cżłowiek poććiwy á poććiwie rozważny ieſth iáko bláſk ſłonecżny co wſzytki kąty oſwieca/ wfzytki záziębłośći ogrzewa á wyſuſza RejZwierc 71v.

Fraza: »słońce ogrzewa; słońcem ogrzewać« (3; 1): A to gdy vźrzyſz ſłońce/ mieſiąc/ gwiazdy ánoć ſwiecą/ áno cie ſłończe ogrzewa RejAp 54; RejZwierc 97v, 100v; mogłby ábo śmiał by to ſobie przycżytáć: iż ieſt ſynem Bożym: ktory y złe y dobre ſłońcem ogrzewa CzechEp 21.
Zwrot: »zaziębłości ogrzewać« (1): RejZwierc 71v cf W porównaniu.
Szeregt »świecić a ogrzewać« (1): (nagi) Słońce ná przełożone. (–) SWiećże miła Płáneto/ á ogrzeway gory RejZwierz 130.

»ogrzewać a wysuszać« (1): RejZwierc 71v cf W porównaniu.

Formacje współrdzenne cf GRZAĆ.

Cf OGRZEWAJĄC, OGRZEWANIE, OGRZEWANY

ZCh, (MP)