« Poprzednie hasło: OBRZYDZENIE | Następne hasło: OBRZYDZIĆ SIĘ » |
OBRZYDZIĆ (32) vb pf
o prawdopodobnie jasne (tak w o-).
inf | obrzydzić |
---|
praet | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
1 | m | obrzydził(e)m | m pers | |
2 | m | -ś obrzydził | m pers | -ście obrzydzili |
f | -eś obrzydziła | m an | ||
3 | m | obrzydził | m pers | obrzydzili |
f | obrzydziła | m an |
plusq | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
1 | f | -m była obrzydziła | m an | |
3 | m | był obrzydził | m pers | b(e)li obrzydzi(e)li |
imperativus | |
---|---|
sg | |
2 | obrzydź |
conditionalis | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
3 | m | by obrzydził | m pers | by obrzydzili |
inf obrzydzić (8). ◊ fut 1 sg obrzydzę (1). ◊ praet 1 sg m obrzydził(e)m (1). ◊ 2 sg m -ś obrzydził (1). f -eś obrzydziła (1). ◊ 3 sg m obrzydził (5). f obrzydziła (1). ◊ 2 pl m pers -ście obrzydzili (1). ◊ 3 pl m pers obrzydzili (6). ◊ plusq 1 sg f -m była obrzydziła (1). ◊ 3 sg m był obrzydził (1). ◊ 3 pl m pers b(e)li obrzydzi(e)li (1). ◊ imp 2 sg obrzydź (1). ◊ con 3 sg m by obrzydził (1). ◊ 3 pl m pers by obrzydzili (2).
Sł stp notuje, Cn brak, Linde bez cytatu.
obrzydzić komu (28): WSpomozycielu naſz wewſſech nawalnoſciach vpadkow naſſych boze: [...] racz miłoſciwie wyzwalac nas od takich przypadkow ktoreby tobie miały obrzydzić duſſe naſſe RejPs 102v; Boś mi yuż obrzydźił tę náukę Luterſką/ á w tey wáſſey którą koſćyelną zowyećye/ też mi ſye nye wſſyſtko podoba. KromRozm I P3, O; CzechRozm H2v; Téć ſą rzeczy Pánowie moi/ któré nam Polakom myśl káźić/ á ten świát ſpráwnie obrzydźić máią. OrzQuin Y4v; A gdy pijańſtwo inemu obrzydźić chceſz: day mu po trzy dni Sowie iáycá w pićiu. SienLek 57v, S[ss]4; PaprPan Fſ2; SkarJedn 230; [Jakub] przyzwawſzy Symeoná y Lewiego gromił ie/ mowiąc: ſtrwożyliśćie mię y obrzydzili obywátelom ziemie tey SkarŻyw 348, 35, 92, 207; PaprUp B4. Cf obrzydzić komu czym, »obrzydzić sobie«.
obrzydzić komu czym (1): O nieſzcżęſna godźino coś mnie w świát wydáłá/ [...] Cżemuś drzwi żywotá ná świát otworzyłá/ Gdyżeś ſproſnym wyſtępkiem Pánu obrzydźiłá? GrabowSet B.
Ze zdanieniem dopełnieniowym (1): Wielki to rozum ſobye tho obrzydzić/ Cżego ſie potym z żáłośći maſz wſtydzić. RejZwierc 214v.
W połączeniu szeregowym (1): [papież] wſzyſtki dobrodzieyſtwá Boſkie/ y dáry Duchá Swiętego záćmił/ zelżył/ y obrzydził/ prawdziwą chwáłę Boſką zhánbił/ y pothępił KrowObr 53v.
W charakterystycznych połączeniach: obrzydzić chuć, dary, dobrodziejstwa, duszę, dziedzictwo, grzech, kacerstwo, księżą, maszkary, miasto, miłość, naukę (2), obrząd, pijaństwo (2), rzeczy świeckie, starość, świat (2), ustawy, wiarę; obrzydzić barzo, na wszem.
»ohydzić a obrzydzić« (1): [Rabini] wam wiárę ſpiſáli/ y plotek wiele kłamliwych o nowym náſzym teſtámenćie/ y o náſzym Pánie Iezuſie Chriſtuſie/ ku niey przydáli y przypiſáli [...] áby nas v poſpolſtwá wáſzego ohydzili/ á Iezuſá z náuką iego obrzydzili. CzechRozm 70v.
»zelżyć i obrzydzić« (1): A ták zelżyli y obrzydźili ludźyom wſſyſtek obrząd koſćyelny/ iż ſye yuż też ſámi ſkárżą ná ſwą wolą y ná nyenabożeńſtwo ludźi KromRozm I O. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]
»zganić a obrzydzić« (1): y zgánił [krol Ptolomeus Aleksandra] á obrzydził go [vituperavit eum]/ że chćiał mieć Kroleſtwo iego. Leop 1.Mach 11/11.
Synonimy: ohydzić, obhydzić, omierzić, obmierzić.
Formacje wspołrdzenne cf BRZYDZIĆ.
AS