[zaloguj się]
[pdf]

ŁĄCZNY (5) ai

Fleksja
sg
mNłączny fNłącznå nNłączn(e)
G G Głączn(e)go
A A Ałączne

m sg N łączny (3). ◊ f sg N łącznå (1). ◊ n sg N łączn(e) (1). ◊ [G łączn(e)go. ◊ A łączne.]

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

Przymiotnik od „łąka”:
1. Mający związek z łąką; pratensis Mącz, Calep, Cn (4):
a. Z łąki pochodzący (1):
Wyrażenie: »łączne siano« (1): Pratense foenum, Lączne ſiáno. Pratensis herba. Mącz 320a.
b. Używany do pracy na łące (1):
Wyrażenie: »łączna kosa« = kosa do koszenia łąk (1): Falx foenaria, Lączna koſá. Mącz 117b.
c. [W funkcji rzeczownika »łączne« = opłata wnoszona przez chłopów na rzecz dworu za użytkowanie łąk: Ma ról niewiele, [...] i łąk niewiele; których wsi najmują przyległe dworowi borzechowskiemu, jako wyżej napisano, przezwiskiem łącznego. LustrMalb 1565/135, 1565/134, 135; Łąki miesckie [...] te teraz IMP starosta trzyma i najmuje je [...], z których się nic nie wzięło za rok 1569, bo JMP wojewoda malborski łączne wszystko zabrał. LustrMalb 1570/114, 1570/89 [2 r.], 90, 131 [2 r.], 132.
Zwroty: »łącznego (z łąk a. łączki, a. za łąki itp.) da(wa)ć, płacić«: Gburzy tej wsi łącznego dają coniuncta manu mc. 5/7/9 LustrMalb 1570/88; Łącznego za łąki w borach bartniczych ku potrzebie swej, płacą fl. 1 LustrPom 58, 60, 177; LustrKrak I 47].
** Bez wystarczającego kontekstu (2): Pratensis et hoc pratense, Lączny. Mącz 320a; Calep 846a.
2. Zestawienie w funkcji nazwy zoologicznej: »łączny konik« = Locusta viridissima L.; pasikonik lub stenobotheus sp., dołczan (Rost); owad skaczący z rzędu szarańczaków (Sattatoria) z rodziny pasikoników (Acridoidea) (1): Saltatricula, diminutivum a Salatrix, Trawny álbo łączny konik. Mącz 365d.

TK