« Poprzednie hasło: 1. KROCIĆ | Następne hasło: 3. KROCIĆ » |
2. KROCIĆ (40) vb impf
-ó- (5), -o- (2); -ó- OrzQuin, BiałKat, KochJez; -ó- : -o- Mącz (1:1), KochPs (1:1 [w rymie]).
inf | krócić | ||||
---|---|---|---|---|---|
indicativus | |||||
praes | |||||
sg | pl | ||||
1 | krócę | ||||
2 | krócisz | ||||
3 | króci | krócą |
praet | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
3 | m | krocił | m pers | kroćili |
conditionalis | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
1 | m | m pers | by krócili | |
3 | m | by krócił | m pers |
inf krócić (4). ◊ praes 1 sg krócę (4). ◊ 2 sg krócisz (4). ◊ 3 sg króci (3). ◊ 3 pl krócą (6). ◊ praet 3 sg m krocił (5). ◊ 3 pl m pers kroćili (3). ◊ con 3 sg m by krócił (2). ◊ 1 pl m pers by krócili (1). ◊ part praes act krócąc (8).
Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI – XVII w.
»krocić a jarzmo kłaść« (1): Tym przykazániém Pan vſtá á ięzyk náſz króci/ á iárzmo ſwé ná nié kłádźie BiałKat 48v.
»krocić i okreszać« (1): do Monárchy y Krolá/ przykłáda ludzki rozum rádę y práwá/ krocząc [lege: krocąc, lekcja krocząc mniej prawdopodobna] y okreſzáiąc moc iego SkarKazSej 691b.
»skromić a krocić« (1): Dawáiąc nam rádę y náukę/ ábychmy kędy mogli ſkromili á kroćili w ſobie nádęthe myſli ſwoie RejPos 224.
»krocić i stanowić« (1): Pan Bog onemu Kápłánowi vkazał/ iſz nie ieſt w mocy ludzkiey/ ducha łez onych gdy go z miłośierdziá ſwego komu dáie/ kroćić y ſtánowić, SkarŻyw 580.
»krocić a zastanawiać« (1): zbytki y kłopoty cudze kroćił á záſtánawiał. BielKron 184.
Synonimy: głaskać, jednać, łagodzić, ogłaskiwać, okreszać, skromić, spokoić, stanowić, śrzodkować, upokarzać, uskramiać, uśmierzać, zmiękczać.
Formacje współrdzenne: okrocić, okrocić się, pokrocić, przykrocić, skrocić, skrocić się, ukrocić, ukrocić się; okracać, skracać, ukracać, ukracać się; skrocać.
JB